Saduhthah

SADUHTHAH PAWL, 


Chin ram or Lairam cu Secular state si ding kan duh, tiah an ceih i secular timi cu zeidah asi ti ahngal lo  kan ca ah Lian Hmung sakhong tial mi, ka fim.


                                                    SECULAR STATE KONG




U le nau hna,
Nikum hrawng khan ”Secular State” kong hi Lai Forum ah tamnawn te ceih asi cang. Ka sia a herh ngai ve nain, kaa tel kho bal lo. Cucaah, atu tlawm te in ka ruahnak ka vun ttial ve.
(1)   Secular State kong kan chim ah cun State Religion kong hi chim chih ahau. Cu lo ah cun atling kho lo. State Religion le Secular State kong kan chim tik ah hin kan chim duh mi cu, Acozah pakhat nih Biaknak kong ah a ngeih mi “Biaknak Policy” (Religious Policy) khi kan chim duh mi asi ko. Hi kong he pehtlai in Carl F. Hallencreutz le David Westerlund nih 1988 lio ah khan “A Comparative Model on the Policies of Religion” ti mi ca-uk an ttial ii, cu ca-uk cu atu tiang standard text ah hman mi asi rih. Cucaah, Halleneutz’s theory hi ka vun hman ve lai.
(2)   Hallencreutz le Westerlund an chimnak ah: Vawleicung ah an hman mi Biaknak Policy (Religious Policy) hi tthen (4) ah tthen khawh an si. Cu hna cu: (i) State Religion/ Theocracy State, (ii) Confessional Religious State, (iii) Generally Religious State, (iv) Secular State an si.
(3)   State Religion (Ram Biaknak) ahmang mi hi phun (2) in an tthen tthan. Pakhatnak cu, “Theocracy State” timi Biaknak hrimhrim kha Ram-uknak phunglam ah a hmang mi an si. Canon Law (Hlan lio Krifa ram - Catholic le Orthodox church pawl) le Sharia Law (Muslim ram tampi ah an hman rih) khi Uknak Phunglam le Upadi (Law) ah ahmang mi ram pawl an si. Pahnihnak cu: Biaknak pakhat kha “Ram Biaknak” (State Religion) ah an tuah i, Ram-uk tu a si mi an Siangpahrang hna kha ram le biaknak “a-lu” (head of state and church) ah a hmang mi ram pawl an si. Cu ban tuk phun belte ah cun Biaknak Upadi (Canon Law) kha Ram-uknak Upadi ah an hman chih lo. Cu caah State Church cu an ngei ve ko nain, “Theocracy” ram cu an si lo. Cu ban tuk ram cu; atu England, Norway, Denmark le Sweden (until 2001) pawl khi an si.
(4)   Confessional Religious State timi pawl cu, “Ram Biaknak” (State Religion) cu asi lo. Cucaah “State Religion” angeimi ram ban tuk in Biaknak Upadi (Religious/Canon/Shari Law) kha Ram Uknak Upadi an cun an hmang hna lo. Asinain,  Biaknak pakhat khat kha Ram Acozah nih “special status” a pek. Kawlram hi 1947 Constitution, Article 14 (1) ah; “The State recognizes the special position of Buddhism as the faith professed by the great majority of the citizens of the Union” tiah ati. Cucu 2008 Constitution Article 361 ah cu ning bak cun apawm ii a ttial tthan. Cucaah Kawlram cu, 1947 Constitution in siseh; 2008 Constitution zong in siseh; “Confessional Religious State” ram a si ii, Buddhabata hi “special position” a-pe mi ram a si. (1961 ah U Nu nih Buddhabata kha “State Religion” ah a rak tuah. Cucaah U Nu chan kha cu State Religion a rak si.) Cucaah, “Confessional Religious State” cu “Biaknak pakhat kha Acozah nih apawmpi ii, Usa a pek mi ram” tiah kan leh lai.
(5)   Generally Religious State kong cu kan buai mi  asi lo caah ka ttial lai lo. “Secular State” kong tu a ttial lai. Secular State hi phun (2) in tthen tthan khawh an si. Pakhatnak cu: Pathian a um lo tiah, Acozah nih policy an thlak mi “Atheist Secular State” an si. Cucu, atu lio China (Tuluk) le hlanlio Soviet Union le adang communist ram pawl an si. Pathian a um lo; Pathian nan zum lai lo; biaknak nan ngei lai lo…tiah Acozah nih “Biaknak Policy” (Religious Policy) an ngeih ii, cu ban tuk ram ah cun, biaknak ngeih khawh zong asi lo ii, zumtu zong an hrem fawn hna.
(6)   Secular State a-phun (2) nak cu: “Liberal Secular State” ti mi a si ii, cucu atu lio ah USA le India ram pawl ah an hman mi “Biaknak Policy” (Religious Policy) hna khi an si. Hihi kanmah zong nih ka duh mi asi ii, 2005 ah Kawlram Democratic Forces vialte le Ethnic Nationalities vialte nih “8 Basic Principles for Future Federal Union of Burma” ah siseh; Federal Constitution Drafting and Coordinating Committee (FCDCC) nih kan ttial mi “The Constitution of the Federal Republic of the Union of Burma” (Draft) zong ah siseh; “Secular State” kan duh tiah kan hal ve mi cu asi. Kan duh mi hi “Liberal Secular State” a si ii, “Atheist Secular State” ti mi Pathian  aum lo; Biaknak nan ngei lai lo ti mi “Secular State” hi cu kan duh bak lo.
(7)   Cun “Secular State” kong kan chim mi ah amuru kan kheng rua lo tiah ka ruah mi pakhat aum. Cucu zei dah a si kan ti ah cun; State Religion  asi ah; Confessional Religious State asi ah; Secular State asi zong ah ram pakhat chung ah a um Province le State (Pi-ne/Taing) pawl nih hin an mah dang te in “Biaknak Policy” (Religious Policy) tuahnak nawl an ngei lo, ti mi hi  asi. Vawleicung pumpi ah Ram pakhat chung ah aum ii, amah ding te in “Biaknak Policy” (Religious Policy) a ngei kho mi cu Indonesia ram chung ah a um mi Aceh Province long khi asi. Indonesia ram pumpi cu “Secular State” asi ko nain (at least by law), Aceh Province ah cun “Sharia Law” an hman. Cucaah Aceh Province ah cun Muslim hi “State Religion” (Ram Biaknak) asi, kan ti khawh. Hihi zeiruang ah dah a si? Aruang cu Aceh Province hi “Sub-state” or “Sub-nation-state” (hi ka zawn ah “state” ka ti mi cu, pi-ne si loin “ram” khi ka chim duh mi asi) status an pek hna caah asi. Uknak lei zong in kha Sub-nation-state status kha hmuh dih ding a rak si ko nain, Indonesia Acozah he Peace Talks an tuah lio ah “Federal” kan duh tiah, an rak ti sual caah asi (Indonesia ram pumpi cu Unitary State asi fawn; cawh lo ding). Autonomy kan duh rak ti hna seh law, Biaknak long si loin Uknak lei zong ah Sub-state an rak hmuh dih lai. (Sub-state ti mi hi, Federal system nak in an ngan deuh ii, tahchunnak kan lak ah cun, Hong kong le Macao khi Sub-state or Sub-nation-state cu an si. Cucaah, China  (Tuluk) ram cu communist “Atheist Secular State” asi ko nain, Hong Kong ah  “Biaknak lei Zalawnnak” (Freedom of Religion) an ngeih khawh mi khi  asi).
(8)   Acung lei (no-7) ah ka chim duh mi cu; Kawlram chung ah State/Pi-ne te in kan um chung poh poh cu, Chin State nih amah dang te in “Biaknak Policy” (Religious Policy) angei kho lai lo. Kawlram pumpi nih “Confessional Religious State” (Biaknak pakhat Acozah nih apawmpi ii, Usa a pek mi ram) asi chung pohpoh ah Chin State kha amah dang te in “Secular State” ah kan ser lai ti mi cu, asi kho lo mi asi. Chin State kha “Secular State” si ter kan duh a si ah cun; Kawlram pumpi kha “Secular State” ah kan can ter hmasa a hau. Cucaah, hi “Secular State” kong ceih kan duh ah cun 2008 Constitution zei tin dah kan thlen lai ti mi hi ruah ahau. 2008 Constitution ning cun Kawlram cu “Secular State” a si rih lo; “Confessional Religious State” asi. Buddhabata kha zei dang Biaknak vialte cung ah a chiah ii,  alu a thleih ter. Cucu kan duh lo.
(9)   Ka U Aa Ngun pa (Pu Lian Cin) a ttial mi ah khan Chinland Constitution (Draft) kong a vun ttial. Chinland Constitution (Draft) Article 25 ah: “The right of every person to worship according to the dictates of conscience shall never be infringed; nor shall any person be compelled to attend, erect or support any place of worship, or to maintain any ministry; nor shall any control of, or interference with, the right of conscience be permitted, or any preference be given by law to any religious establishments or modes of worships; nor shall any money be drawn from the treasury for the benefit of religious societies, or religious or theological seminaries” tiah kan ttial. Hihi rel ah cun; proposed kan tuah mi hi “Secular State” bak cu asi ko.
(Proposed kan tuah mi tiah, keimah te in vun ii telh ve ko ning law; Chinland Constitution Drafting Committee ah khan a hram thawk te in kaa rak ii tel ve ii, atu tiang kaa tel rih. Cun Pu Lian Cin a chim ban tuk in mifim pa (7) long nih an ttial mi cu a si lo; CNF akan hruaitu Pu Zing Cung le Dr. Sui Khar; Falam in Pu Ro Za Thang le Salai Nilian, Tiddim in Salai Kipp Kho Lian le Hau Suan Mang, Matupi in Pu Thang Yen le Pu Cang Peng, Mindat in Salai Ke Lee Awn; Mizo (Hualngo) in Pu Thatzavung zong anni telve. Cu long an si loh;  Upadi zong acawng bal setsai lo mi keimah ban tuk political activist le Mino ai-awh in thlangval Salai Za Uk Ling le Nubu ai-awh in Mai Dawt Chin hna zong kan rak ii tel ve ii, kan zapi minung 21 kan si.)
(10)                       Chin State caah “Secular State” policy hi proposed (saduhthah kan chim) ko nain Chin State cu Kawlram chung ah a um mi state/pine pakhat a si caah Federal tling hmanh khi va hmu te u si law; Chin State Constitution nih Kawlram pumpi Constitution cu a lawnh kho lai lo. Cucaah, Chin State nih Aceh (Indonesia) ban tuk in kanmah dang in “Biaknak Policy” (Religious Policy) adang te in ngeih cu a va har ngaingai lai (Asi kho lo cu ka ti lo. Ahar ngaingai lai). Cucaah, kan duh mi hi Union Constitution chung (within the framework of Union Constitution) longlong in tuah khawh ding asi.
(11)                       Cucaah, Chinland Constitution nih proposed atuah mi hi “Secular State” asi ti nak cha in, “individual right” (pumpak nih kan ngeih ding nawlngeihnak) chung tu in kan kal pi mi asi. Cucu, Chin State ca long ah a si lo. Kawlram chung ah  aum mi State pa(7) ca zong ah kha policy tthiam tthiam kha kan kal pi mi  asi.
(12)                       2001 August ah “State Constitution Seminar” kan rak tuah ii, cu lio ah cun; Kawlram chung ah  aum mi 7-State Constitutions kan ttial tik ah kan zulh ding phunglam (principles) pa-5 kan thlak. Cu zong nih cun atu ban tuk thimathiam cun a kal pi. (Bia le lam phan in vun chim ko ning law; 7 State Constitutions Drafting caah “Supporting Committee for State Constitutions” (SCSC) kan rak dirh ii, 2001-2006 tiang kha Secretary le Coordinator rian keimah k arak ttuan. Principles vialte zong keimah nih kan rak ttial mi  asi.)
Cu caah; ka bia vun fun ning law;”Secular State” kan duh kan ti tik ah:
(i)                 Secular State a muru cu Acozah Uk-nak le Biaknak ii cawh hlah seh; Vawlei Uknak le Biaknak hna cu a-ri fiang te in kan tthen lai i, Acozah nih Biaknak cu tuaihma hlah seh; Acozah nih Biaknak kong ah ii thlak hlah seh, ii tel fawn hlah seh; Cun kan ram chung ah a um mi Biaknak vilate – Krifa asi zong ah, Buhhdahbata asi zong ah -  Ram Uknak Upadi hmai ah ii ruang cio hna seh (equality before the law); Biaknak vial te nih zalawnnak (freedom) tlingte in ngei cio hna seh.
(ii)               Cu caah, Liberal Secular State kan duhnak aruang le amuru cu; Biaknak lei in zalawnnak (freedom of religion) um sehlaw; cun kan ram chung ah  aum mi Biaknak vialte hna hi aa ruang te in Acozah nih kan zoh dih hna sehlaw; Biaknak chung ah Acozah rak ii tel hna hlah sehlaw; zalawnnak (freedom) le ruannak (equality) um kho ve seh, timi pawl hi an si.
(iii)             Secular State kan duh ruang ah; Kan Biaknak le Kan Krifabu caah rian kan ttuan lai lo ti nak asilo. Zoh cio tuah u-law: Liberal Secular State asi mi ram USA ah biaknak caah tiah biaknak min in election campaign a tuah mi nan hmuh liangluang ko hna lai. Cun India zong “Liberal Secular State” bak cu a si ve ko na-in, Biaknak min put in political party zong an dirh ko. Europe ram tampi zong Secular State an si ve ko ii, Europe ah minthang ngaingai mi political party cu “Christian Democratic Party” a si ve ko. CDP hi Sweden he Germany he Europe ram kip ah an um dih ii, atu hna ah cun EU ah alliance an ni tuah hna ii an tthawng ngaingai.
(iv)             Cucaah, Secular State kan duh mi hi amuru zei dah asi ti hi zoh a hau. Secular State kan ti ruang ah Kan ram, Kan miphun le Kan Krifabu hi kan tthenn hna lai ii, kan cheu dih hna lai ti-nak asi lo. Kan ram, kan miphun le kan Krifabu cu hmunkhat te an kan zoh tti hna lai, kan ttanh tti hna lai, kan humhak tti hna lai i, kan nunnak pek in kan dir pi ngam lai. Cucu kei ka hmuh ning le ka pawm ning asi.
(v)               Cun ”Secular State” ti pohpoh zong in uar ding a si hlei lo. Communist Atheist pawl an kal pi mi “Secular State” cu kei cu ka pawm kho bak lo. Pathian  aum lo; biaknak cu “bing” ban tuk a si an ti i, Krifa le adang biaknak vialte ahrem mi, ahua mi, ci hmih aa tim mi “Secular State” cu kan duh kho bal lai lo. Hi ban tuk policy cu kan nunnak thap in kan doh ko lai.
(vi)             Kawlram ah kan um chung pohpoh cu; Chin State nih amah dang tein “Secular State” policy siseh; adang “Biaknak Policy” (Religious Policy) sihnaseh, a ngei kho rih lai lo. Kawlram pumpi policy aa hrawm a hau. Atu Kawlram cu 2008 Constitution tang ah a um mi ram asi ii, 2008 Constitution tang ah Kawlram cu “Secular State” a si lo. “Confessional Religious State” asi. Cucaah, 2008 Constitution tang ah kan um chung pohpoh cu CNF kan si zong ah; adang an si zong ah, mah dang te in kanmah le State/Pi-ne cio ah “Secular State” kan ser kho rih lai lo.  Cu caah “Secular State” kan duh taktak  asi ah cun 2008 Constitution hi kan thlen hmasa a hau. (CNF Supreme Council member ka si ve caah, “KAN” tiah ka hman ve).
(vii)           Atu thil sining hi zoh uh law; Kawlram cu Federal phunglam a tling mi ram hmanh a si rih lo. Cucaah cun, 2008 Constitution zong hi kan pawm kho rih lo ii, “federal phunglam a thlin hlan tiang kan doh lai…” tiah atu tiang mitampi kan au rih mi hi asi! Hi belte hi cu keimah pumpak pawm ning asi!).
Dam te cio in;
Van Lian pa (Dr. Lian Hmung Sakhong)
Uppsala, 01-July-2012









30 May 2012. australia ram ah Tidim kan u nau hna cu Zomi National Congress Party cu Hluat daw ah an telh hna lo ruang ah duh lo nak an langh ter. 31 DVB news ah cu Zomi cu Chin.chin cu Zomi kan si nan ti ruang ah aikhat ah kan ruah. 2010 Election thim nak ah duhlo nak kan tuah ruang ah baar mi nan si ah cun " Zomi national cu par ti ah kan i relhchin cang hna n ti ko hih. copy ka tuah mi alngh lo cah laica in kattial.



HAKHA SI IZUNGPI KAM AH SAK LIOMI INN THAWNGPANG


Hakha siizungpi kamah Health Concern Volunteer Group nih an sakmi inn cuRev. Dr. S. Hre Kio nih Feb.
28 chun 11:00 ah innkil lung aphum.  Lungthawhnak  le thazaangpeknak bia zong achim tiah thawng kan theih.Hi inn saknak ah Moesanda Video Family (Hakha) nih ks.5 0 , 0 0 0   a n   b a w m h   h n a .
March 3 ni ah Chin Christian College M.Div. II yrs. nih hi inn hmun vawlei chilh rian chun nitlakte an bawmh hna.“Hi inn hi CBC (US) nih abia pibik an kan bawmhmi a si.Malay lei zong in an i tel cang.Hihi aho paoh i tel kho ding inkan timhmi a si. I tel ding zongin kan sawm hna. Atu hi afoundation vawlei kan chilh liopi a si i thazaang chuah in tlawmngai bawmh kan  herhliopi a si” tiah upa pakhat nih a chim,


Hi bantuk tete hi kam hla um mi nih cun kan thei kho lo kan i tel kho tawn lo. kanma h pumpak tuah khawh lo mi abu in a bomh in tlamtling ding hji asi khawh pah ikpak ah cun tel cio ka duh ve.





  Pu Ni Kung ,Hakha Nawi Ti dil kham nak Dvd si.


Ka peh te lai Part 1 to 5 tiang aum hika hi ahnu bik biatlang kawm nak si....
http://www.youtube.com/watch?v=IrztCC4NFnA&feature=related.




Thlang lei Laitlang Kalattan ti va kham  Rili Tibaw dind nak tuah ding hi 2008 lio ah kawl cozah le India cozah hna tlak nak tuah cia mi si. Hihi Kalattan tiva kham nak kong hi Lairam tthancho nak ca tuah mi si lo in, India nih Zakhine ram Rili chung chuak  Zinan Meihang  cawk nak tuah atimh mi kong le Magwe ah Tata Mawttaw company sak ding India nih an i timh mi  Mawttaw  thiar nak ding ca ah an tuah mi si.


Hikong hi kaimanh tuk i ca ka rel lengmang tik ah Chinram Development hrang ah kan hman khawh lai ti khi ka ruat i, CNP ka ta le pawl hi kachimh hna,  CNF le cozah daihnak ser an kal lai ah Pu Thetni nih ruah nak ka hal mi ah ka chimh i Kalattan tiva hi Chinram nih kan hman kan i bawm kho lai hi kong hi fakdeuh in nan ruah cio ahau tiah ka nolh kan tta le zong nih an ruah i si ngai an ti, An cohlan colh veLaam cawh nak siseh tilbawi seih kong ah si seh teimak chuah ttanrual nak thazang chuah ding ah hna tlak si.CNF lei zong nih india cozah zong an rak chimhchonh chap hna i  bangbat i tuah ual tuah ual lo an chiah mi an vun ttan tik ah athar in ruah le tuak nak aum. keimah cu zeihmanh kai tel na  lo in ka um hmun in ka rak i lawm.


Rili Tinbaw kan hman khawh ve nak hnga amiak kan kawl ve lai. Chaklei laitlang in tlanglei laitlang tiang Mawttaw lam pemh i hi Kalattan  Rili Tinbaw dinhnak tiang laam kan pemh ah cun hmailei ah Pathian khuakhan van ni ceu ttha hna kan hmuh ah cun hika hin Laitlang thilchuak Inport ,Export kan tuah khawh dih lai.. Ramdang tinbaw cung ah cun vanlawng dinh nak hmanh an tuah, Rili cung ah vulei thar or ruun in kal thiam Hotel  ah an ser. Kan nih lairam horkuang le tiva te hlei kan donh mi cung ah cattial mi 12 tan nak tam phur hlah ti bantuk an tar mi he, zei tluk in dah ai dan,


 ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီေခါင္းေဆာင္ ၃ ဦးတို႔သည္ ကုလားတန္ဘက္စံုစီမံကိန္းအား ေလ့လာရန္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ ၊ ေက်ာက္ေတာ္ နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ နယ္၊ ဒလက္ေမ အထိ သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
စီမံကိန္းေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ေကာင္းက်ိဳးရွိႏိုင္သလို တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္လည္း ဆိုးက်ိဳးမ်ားသက္ ေရာက္မႈရွိႏုိင္ သည္ဟု ဦးဇိုဇမ္ကေျပာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္း၏ ေကာင္းက်ဴိးဆိုးက်ဴိးေတြကို အမ်ားျပည္သူမ်ားသိရွိႏုိင္ရန္ ကြ်မ္းက်င္ပညာ ရွင္မ်ားအေနျဖင့္ သတင္း မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ တင္ျပေပးဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ပူး ဇိုဇမ္က ယခုလုိ ဆက္ဆုိ သည္။
“ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းတုန္းက လွ်ပ္စစ္၀န္ထမ္းတဦးဆိုၿပီး ေဆာင္းပါးတေစာင္ေရးလုိက္ပါတယ္၊ အဲဒီဟာ ဖတ္တ့ဲအခါက်မွ ျပည္သူေတြကေန ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းဟာ ျပည္သူအတြက္ ဘယ္ေလာက္ဆိုးမယ္၊ ေကာင္းမယ္ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ရတာကိုး၊ ဒီကုလားတန္ျမစ္စီမံကိန္းလည္း တကယ့္ကို ေလ့လာေရးလုပ္ထားတဲ့သူ ရွိခဲ့ရင္ေပါ့၊ ျပည္သူေတြနားလည္သေဘာေပါက္ ေအာင္ခ်ျပရမယ္၊ အဲဒီအခါက်မွ က်ေနာ္တို႔လည္း ၀ိုင္း၀န္းၿပီး စဥ္းစားသံုး သပ္လို႔ရ မယ္”
ကုလားတန္ဘက္စံုစီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး လာမည့္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းတြင္ တင္ျပသြားမည္ ျဖစ္သည္။
ကုလားတန္ျမစ္စီမံကိန္းကို အိႏိၵယ-ျမန္မာအစိုးရမွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဧၿပီလက သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္မွ ကုန္စည္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာသို႔ တင္ပို႔ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
စီမံကိန္းအရ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း အတုိင္း စစ္ေတြမွ ပလက္၀ ထိ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာမ်ား ၀င္ေရာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ၿပီး ပလက္၀မွ  တဆင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အထိ ကားလမ္းျဖင့္ ဆက္သြယ္သြားလာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ကုလားတန္ဘက္စုံစီမံကိန္းႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး မီဇုိရမ္မွ အဲန္ဂ်ီအုိ တခုကလည္း Research ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ယခုလအတြင္း ကုလားတန္ဖက္ကုိ သြားေရာက္ ေလ့လာမႈျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။


Pa um lo kar ah nu  pawl vuivai nak,anamh theih hngaan lo cu,


Kan Pa Hawi kan nuhawi hitluk  thil ti khawh nak an ngeih lio ah kan nih laipa  cu an i manh caan ah nungak kong ceih Pa  mintthat nak ah nu cu ek khur ah an kan thlak, bia sawng tlawrh, Paih tthawn,Ramvaih kong Hngahring dawi , nga fuan riah  zei cang kal lo ah kan can ttha vialte maisam in kan sam. 
Khua le ram dawh nak khan um bal hlah, Hawi pa cu inchung dawh nak inn ttamh  an thiam, innphiah an i nautat lo Tuluk pa pawl pa fel felning ning le Chinpa  daitlan hi sum tal ah phomh khawh si seh law phomh tti ka duh.an i buaktlak deuh tal ah, Hawi mifel an hmuh zong ah cawn timh lo lunglianh nih atlunh chapbai hna.Sizung kahmuh tawn mi ah ai tuluk le Laipa kan i ralkah cem nak cuTuluk pa cu sizung ah an  nu le  an cawngh hna h hin acheu cu nu nak in an fel deuh, An nu le tawka ttawl paik hi abiapi tuk ah an chiah piak, An nu le tawka ttawl nak ah tissue acin mi, lotion or powder a phunphun an hman. Laipa cu ai-ai nu le tawka hmuh cu achia ah an rel hmuh phung lo ah an rel. .Laipa nih nu le chiattha ttawl piak hi sizung kattuan chung Rangoon ,Mandalay le Malaysia ka um nak ah  kahmu bal rih lo Laiphung nih maw akham.( Zei ko nih dah neih hnga?)


Thil fate in thil lianpia tiang Lai nun kan remh ahau. Caan hman kan thiam lo rianttuan kan thiam lo , Keimah telh in Lai khuate tiang  kataya lam phah ding thing kung dawh te te cin ramlak pangpar  pawl in kam ah dawh ten cin ve , Inchung ah ti duhdim hman khawh nak i zuam  cio ding dumhau  nih mehmua akan rin lai umhar phenh zong si lung anuamh ter ngandam nak ah attha bik asi. kan hawi ramdang  an tuah cio mi kan i cawn hna lai.Nu he pa he anih rian kei ka rian ti dan lo in aimanh poh nih mitka hmaika  rian ttuan cio ding, Inphih rawl chumh zong nau umh zong pa nih tuah ve ding, thing phurh , tithan zong bomh ding thilsuk thilteih zong nu lawng rinh lo ding.( Nan duh lo ah cun zan ih man kanin lak hna lai nan cei lai)


Thingkung kungkhat hau ah kungkhat phun ttha ding khuabawi tlang nih ttawkhawng chiah in cawngh ding.Rawlchumh nak thing ah meihang hman kahwh  zuam ding tih thing hman ti lo ding. thing ram kan dawt asi pin ah nu thingphurh  nak kan chawn hna asi. umkheng zong athiang deuh lai inchung ttumtting  a reh deuh lai,thing ram thing kung hi Oxigen le Hydrogen a ton ter nak kong ah ruahpi a sur ter nak kong chimh cawn piak ding. .



Žádné komentáře:

Okomentovat