Lai nunphung

Nunphung hi minung Muru si ko rua



Feudalism ( Sawbua ) kong ah hmuhning ttial nak le halnak.


Upat mi Angun Pa le Pasang ,

Nan bairuah nak ah vun itenh in theih lo mi vun hal ka duh, A Ngun pa chim mi CND kong ah kan tuanbia hlun hna umkal ning atu thil um tu ning hi, Europe kan umnak Czechram hman mi biafang te te nan hman mi ah aitel i ka khuaruah har tuk, zoh hmanh  uh!

 Czech news,
March 2, 2013 15:39 - Sociologist Jan Keller in the book Vaclav Cílek Three candles for the future - the work summarizes a variety of texts by different authors - to be wondering where you can go to our world of work, the economy, but mainly social position in society, if wealthy population to grow even more, while the middle class will become the neediest. If it says not prevent timely, then we and our children will live in feudalism.,http://http://www.parlamentnilisty.cz/zpravy/Profesor-Keller-to-vidi-cerne-Uz-nase-deti-budou-nejspis-zit-zpet-ve-feudalismu-264542/diskuse/


Angun pa  chim mi chung in,
  Independence kan hmuh hnu ahhin Kachin, Shan hna cu, anmah phung, Roco uknak phung, Feudalism in Sawbua, Duwua phung in an i uk ko. Ne Win aana a lak tiang. Hihi Kawl ruahnak, Kawl duhnak a tel lo. Kanmah tein kan duhmi phung kan i thimtu a si. Kawl nih kan cung ah nawlngeihnak a um lo ti a fian tertu a si leh lam.

CCN media in PU Thawng Za Lian chim mi ah " Taih system" Sawbua kong aitel ve. Europe in kawlram ramdaih nak ser tu ah hruai tu ah atlung ve mi U Han Ngawng Shwe kha ,Shan Sawbua fapa si fawn,  Kawlram democracy lam ah pei kan kal cuahmah ti na lak ah atu hi, Capitalism = Duwua na ti mi hi Azin shin sanit ,  ah luh tthan dawh an si rua. Power  nawlngeih nak in mi hip phung cu  kanmah pi le pu bak hman mi si zong ah " Humanitarian" Zawnruah zangfah nak in hi bantuk phung cu hlonh cang u sih.
Pathian hmai ah minung vialte kan i khat dih ti tu nunpi hna u sih. ( thinphan bia  phundang ruah lo in )

Atu kan umnak ram hi hibantuk phung an ser ciammam i , sifak nun nak aum ti lo, Zuu hi alcohol 20% over an ser mi sifak din mi zu in m itam pi an thi, Homeless  pawl meikhanh tamning. Europe phung ttha lo hi kawlram zong ah alut cang ko rua.Kan thinphang.  

Capitalism , mirum nih sifak phaisa karh cawih ,  azin le akarh pek khawh lo ah " Sifak cu mirum hna leiba  Sal pei kan si tthan lai cu,   Hi Czech pa ttial mi ka rel ah ka lau tuk,

Kan ram te sifah santlaih lo chinchap ah Bawi le Sal  phung hna  kan theih lo in an kan mawngh sual lai. Zeitindah Khrihfa ram kan ti ngam lai? A Ngun pa upa lungfim kan in ngei mi hna  hi bantuk thilttha lo hi a hlankan in kan khampiak hram uh tiah zangfah kan nawl hna,Pu Thawng Za Lian, Angun pa, Pu Zing Cung nan dihlak CND biachim mi  mizapi lung  an cawlcangh ter  an ttha dih.

Chinram angan dam ko seh. Pathian nih tukforh nakchung in kan khamh ko seh.

 U Ting Nau Zo lung put ngei hna sih.

Zite




From: zscinzah <zscinzah@yahoo.com>
To: "LAIFORUM@yahoogroups.com" <LAIFORUM@yahoogroups.com>; "rungcin@yahoogroups.com" <rungcin@yahoogroups.com> 
Sent: Friday, March 8, 2013 7:00 PM
Subject: Re: [Lai Forum] Re: [Rung] CND hi Kawl kut tang luh ni a si lo !! (discussion)

 
Dear Ka Pa Aa Ngun Pa,

Lungsau tein bia kan halmi na ka leh caah ka lawm. "Chin Special Division" aa thawknak na chimmi zong hi pawm khawh ngai ding a si. Cun, Kawl kut-tang ah  kan rak lut na loin, Constitution in an kan hlen i, an kan luhter" na timi zong hi accuracy ngai a si tiah ka pawm khawh. Union of Burma kan dirh ti lai tiah sawm kan si i, chuah khawh ti loin an kut-tang ah an kan chiah caah, "Hlen" timi biafang hi a dik ngaimi a si, ka ti. 

Cun, 3nk ah na bialehnak zong hi a tha tuk ka ti. 1947 Phunghrampi ah "Hluatdaw hi phunhnih in a um i Chinmi nih, Chamber of Deputies ah Seat 6,  Chamber of Nationalities ah Seat 8 kan ngei hna" na ti i, a dihlak in "seats 14" ka ngei tinak a si. Cucaah, Falam conference ahhin mah hluatdaw ah seats 14 kan ngeihmi ahcun, zeitindah kan thut lai tiah Chin Special Division ah thimmi upa hna hruaihnak in, seats 14 ah a thu hnga dingmi kong, an ceihnak "conference" a si ko lo maw? Na chim bantuk in, mah seats 14  ah khan, seats 8 kha, ramukbawi maw an thu lai? or, a dihlak (14) indah mipi thimmi an si lai? timi hi issue a si dawh in lang ko. 

Cucaah, Falam Conference hi cu, 1947 phunghrampi tang (chungah) thutdan (seats 14) kan ngeih vemi hi, zeitindah kan i phawt-zam ning a si lai timi, "administrative structure" kong ceihnak a si ko, timi cu a fiang tuk cang ko rua ka ti. Pu Van Hmung nih a chim lengmangmi, Falam conference cu kan National Day caah, aa tlak lo, a phulo a ti lengmi hi, ti phu a si ka ti. Bianabia ah, atu lio CNF le Thein Sein cozah i chawnhnak ahhin, CNF nih an saduhthah "Federal state" hi kan hmuh piak kho hna sehlaw, Mah an saduhthah an hmuh ni (day), min an thut Ni (day) tu kha, National Day tiah cawnglawmh awk a phu deuh te ding khi a si hnga. Falam conference  hi, 1947 phunghrampi ah, "Chin Special Division" tiah khumh kan si hnu ah, hlautdaw ah seats 14 an kan pekmi i phawtzamnak lawng a si i, phungdang in chim ahcun, U Nu cozah (1947 phunghrampi) nih a kan hlen hnu, hlautdaw ah "seats 14" te a kan pek vemi kong ceih kha a si ko i,, Kawl nih a kan "hlen hnu" ah an tang i thut-to-nak kong ceihnak "conference" kha, sang tuk kan thlir sual hnga dek maw!

Chin National Day cu Chin Affair Council nih an chuahpimi,  U Nu cozah nih a cohlangmi a si i, Falam Conference rak tuah Ni hi Chin National Day siseh timi ah biatluknak an rak ngeihmi a si tikah, Falam Conference cu, a cunglei kan chim bang, 1947 Phunghrampi ah "seat 14" kong ceihnak conference a si ko caah, National Day tiah min von bunh awktlak cu a si deuh hrim lo; 

A cheu nih luatnak kan hmuh ni an ti i, luatnak cu kan hmu ttung lo i, U Nu sermi 1947 phunghrampi ah hrenhkhumh kan si diam cang fawn i, a cheu nih ramukbawi uknak in kan luat Ni an ti tthan i, mah hluatdaw ah seat 6 ah ramukbawi thut lo in, mipi thimmi an thu dingmi (change) te kha a si ko i, National Day tiah von cawnglawmh piak tlak ngai ngai a si in a lang lo. Nain  Kha lio Chin Ram hruaitu hna nih, miphun pakhat kan si  caah, Miphun pakhat kan sinak, langhternak National Day ngeih a herh tiah an ruat i, National Day caah, aa tlak bikmi "Falam conference" kha an char i, Miphungpi pakhat kan sinak, langhternak le  cawnglawmh cu, cu ni ( day) ah tuah a si cu, a thami a si ko, ka ti...


Lungsau tein biaruahnak ah na kan telpi caah ka lawm.

Upatnak he, 

Zasang Cinzah
Ottawa, ON

From: Lian Cin <liancin2000@yahoo.com>
To: "Rungcin@yahoogroups.com" <Rungcin@yahoogroups.com>; "LAIFORUM@yahoogroups.com" <LAIFORUM@yahoogroups.com> 
Sent: Thursday, March 7, 2013 9:46:03 PM
Subject: [Lai Forum] Re: [Rung] CND hi Kawl kut tang luh ni a si lo !! (discussion)

 
Unau ZSCinzah,
Na bia halmi a tawinak deuhnak in in let ko ning law..
No.1 nah ahkhan..
September 24th,1947 ni khi, Burma Constitution adopted an tuah ni a si i, cu Constitution ahcun "Chin Special Division" tiin aa tial caah cu ni cu hi min a chuah ni kan ti kho hnga lo maw..
"Chinmi an aiawh maw ?" timi zawn ahhin an aiawh tiin kei nih cu ka pom. A ruang cu Member of Constituent Assembly ah Chinmi nih Seats 6 kan hmu. Hi hna hi mipi nih Mee pek in thimmi cu an si lo. Vuanthawk nih Myone pakhat in pakhat cio, a thim hna. A si nain Vuanthawk thimmi kha mipi nih an duh lo ahcun hrawh khawh a si. Tahchunnak ah Matupi caah Vuanthawk nih Tidim pa Vom Khaw Hau a thim. Matupi nih an kan kuat i Pu Sang Ning an thim than. Haka in Pu Ngun To nih Vuanthawk rian a lak caah Pu Kio Mang, Vuan Thawk nih a thlah. Mipi nih duh lonak an langh ter i Pu Lian Thum an thlah than. Cu caah Mee thlak in thimmi a si na loin mipi duhnak hmual a ngei ko. Cu caan lio ahcun Mee thlak mithim ticu a um fam lo cu teh..Roco uknak phung cu pei kan hman cu..
"Nawl ngeihnak" na timi ahhin Chinram caah anmah long nawl ngei an si ko. Chin Cozah an si. Hlan ah Chinmi nih Chin kong zei hmah nawl kan ngei lo. Mirang nawl ngeihnak long a um. Cu caah Mirang tuahmi "The Chin Hills Regulation Act,1896" zong kha "Chin Special Division Act" tiin an remh. Chinram thanchonak, Education kong, Agriculture kong tbk an ceih. Chin New year timi hna an tuah. Roco uknak maw ? Democracy uknak maw ? ti hna mipi sin ah hnathlaknak an lak..1951 Election caah a herhning in khua an khan lai an rel..Kan Cozah an si ko. Nawl an ngei ko.
U Nu Interim Government he an i peh tlai ko. Hihi "Member of Constituent Assembly, MCA" an ti hna hi Seats 255 lak ah Kawl hi 210 an lak i Tlangcungmi 45, Cu chung cun Chin hi Seats 6 hmuh a si. Parliamentary General Election an tuah hlan chung ( 1951 tiang) Cozah an si. Chinram ah atu kan upa le paruk hi Chin Cozah an si ve.
Na bia halnak pahnihnak hi..Chin Cozah le Kawl Cozah nawl ngeihnak kong a si rua ka ti..
Hi kong ah Pinglong i minug 23 nih lehhmah an thutmi hna tlaknak ( total 9 ) kha tha tein rel hmasa a hau. Chim duhmi cu Kawl nih an biakam an let ti a si. Cu caah cun pei 1947 Constitution cu Constitution a tialtu Pu Chan Tun hrim nih Federal kan ti nain Unitary  ah kan chuah a ti kha. Chinmi hna la bnag cu Chin Vuanci hmanh kanmah tein kan i thim kho lo. "Prime Minister recommand nak in President nih Chin Minister cu thim a si lai"  tiin dahkaw, an kan nek cuh. Kawl nih an kan hlennak cu. "Kumhra hnu ah Independence lak khawh" timi tu hi cu a puang hlang tukmi a si caah, 1947 Constitution ah an telh. Aung San nih a thih hlan i a suai pimi hna Draft Constitution kha an thuh i anmah Kawl duhnak in a thar in an suai than tikah Tlangcungmi cu Kawl uk ah kan cang ko cu ta..Aung San kha nung sehlaw, Pinglong i a biakam bantuk in 1947 Constitution hi suai hna seh law....Chinmi Federal in Self Determination Ringht kan ngei ve ko lai i kan duh ahcun Independence zong kan lak khawh ko hnga.. Cucu Kawl kut tang kan lut ti a si tung lo. Aung San Pinglong i a chimmi bia hi nihin tiang an tial theu hi ( Burma taciat..Chin taciat..Shan taciat..etc. )  Bia hal awk a ummi cu..Kawl he Independence a tu lak, Federal in um, Kumhra ah duh ahcun Independenceak, timi maw a tha deuh..Mirang nih SCOUP timi tlangcungmi kha Independence pek loin Dominion in uk. A za ti tik ah, Independence pek ..dah. (A za timi cu zeitindah kan hrilh fiah lai  ? (Hi kong hi Rangoon Governor nih 1946 March 26th  i ah Pinglong ah fiang tein a chim cangmi a si..) Chin le Shan te hna um lo cun  "Union Of Burma" ti hmah a um lai lo. Cucu Kawl kuttang luh a si lo. Hlen kan tong titu a si. 1948 Constitution cu Unitary timi Center uknak phung a si caah Chinmi nih Primary Sianginn pakhat tuah kan duh hmanh ah, Kawl Cozah hal a hau..mah khi hei tuak ko hmanh..  
Pathumnak na biahal mi zong hi acunglei 1947 Constitution kong deuh a si ko rua ka ti i a dang deuh tu vun in let ning law....
Falam ah "Feudalism in kan i uk ko lai" timi bia nih tei seh law..Kawl cozah he kan i pehtlainak hi a mah ning a si ko lai. Hluatdaw hi phunhnih in a um i Chinmi nih, Chamber of Deputies ah Seat 6,  Chamber of Nationalities ah Seat 8 kan ngei hna. Feudalism in kan i uk lai rak ti u sihlaw, Chamber of Nationalities kha Ram uk bawi zaka a si lai i Chamber of Deputies kha mipi in thimmi a si ko lai. Kawl cozah he kan i pehtlainak ah a dang lai lo..A mah lila a si ko lai..Chinmi tu nih mifim mithiam, kan duhmi, thimnak nawl kan ngei deuh lai i Circle Chairman in Khuabawi tiang mipi duhnak a si ko lai. Kawl he tucu, 1947 Constituion nih a kan hlen diam cang tu ca. Kawl kuttnag kan rak lut na loin  Constitution in an kan hlen i, an kan luh ter. Cu caah Kawlram piahtana hi "Constititional Crisis" tiah mifim hna nih an ti theu cuh...A tu heh tiah CNF siseh, Chinmi mipi si hnaseh an i zuam lio hih. Tha pe cio hna uh..
A sau tuk cang. Hawi le zong hmai khah a si ti lo.
Aa Ngun pa.





    MIKIP NIH NGEIHMI THILTIKHAWHNAK TINVO THEIHTERNAK

10 December 1948 ni ah United Nations chungtel pawl tonpumhnak ah mikip nih ngeihmi thilti khawhnak tinvo theihternak kha UN General Assembly (Bupi meṭing) nih an fehter cang tinak theihternak an tuah. Hi bantukin ram tuanbia ah a biapi mi thawng theiternak an tuah dih hnuah hi UN chungtel tonpumhnak nih theihternak cu zapi nih an theihhngalh khawh nakhnga theihter cio chin ding le cu hleiah ram kip asiloah ram khat le ram khat thleidannak um lo tein a biapi bikin sianginn ah le cacawnnak hmun kipah cu theihternak cu phawt cio dih ding, zapi hmuh khawhnak dingah chiahpiak ding, relter ding le a sullam zong chimh cio dingah an nawl dih hna.

BIAHMAISA

Mivialte hmaizah upat awk le mivialte he ai tlukmi thilti khawhnak kan ngei cio ti hngalh khawhnak cu mivialte i zalonnak, a phungning tein thil tinak le daihnak timi hna i a hrampi a si caah siseh, mikip ngeihmi thilti khawhnak tinvo kha zeirel loin um cu mi vialte i upat awk tlak mi ziaza tha hna kha hrawkralnak a chuahter caah siseh, zalong tein biachim khawhnak, zalong tein biak khawhnak, ṭihphannak um lo le duhherhnak ah zalong tein um khawhnak kha mivialte saduhthah ngan pi a si tiah thawngthanh cia a si caah siseh, mivialte hna kha a phungning lo le zawmhtaih hremuk nak kha hrial awk a ṭhat lo caah a hnu bikah hriamnam a lak i raldohnak a um nakhnga lo mikip nih ngeihmi thilti khawhnak tinvo kha upadi nih a runven le a khamh awk a si caah siseh, ram khat le ram khat dawhria tein pehtlaihnak kha ṭhanchoternak tuah a herh caah siseh, UN chungtel hna nih minung upat ṭihzah awk a tlak zia, nu le pa hna nih ngeihmi ai khat mi thiltikhawhnak tinvo hna kha UN nih kan upat i kan zumh ko tiah a fehter ṭhan cangmi a si caah le minung thanchonak le minung nunnak a dotdot in zalong tein a ṭhancho deuh chin lengmang nakhnga siseh, UN chungtel hna nih United Nations he i kawmh in mikip nih ngeihmi thiltikhawhnak tinvo, zalong tein thiltikhawhnak a hrampi hna kha UN chungtel kip nih kan upat kan zulh ko lai i thazang kan pek ko lai tiah bia kan i kam cang caah siseh, cucaah bupi tonpumhnak (General Assembly) nih mikip nih ngeihmi thiltikhawhnak tinvo theihternak kha miphun kip nih cinken theihhngalhnak dingah le ram kip nih cun mikip nih ngeihmi thiltikhawhnak tinvo le zalonnak kha upat le zulh ding, chim chin cio dingah kan ni zuam cio lai tiah siseh, UN chungtel kip ram hna le cu ram ukmi hna chung a um mi minung vialte nih cu mikip thiltikhawhnak tinvo ngeihmi le zalonnak kha tha tein zulh cio dingah kan ni zuam lai tiah siseh, cu mikip thiltikhawhnak ngeihmi tinvo theihternak kha ram kip le miphun kip nih tlamtling tein kan tuah khawh cio nakhnga kan ni zuam lai tiah a tu thawngthanhnak kan tuah.

DAL 1

Mivialte hna cu zalong te, ai tluk te le upa ṭihzah awktlak le thiltikhawhnak tinvo a ngei in a chuak mi kan si dih. Minung cu a chia a ṭha thleidang khomi ruahnak le theihthiamnak ziazaṭha a ngeimi kan si caah pakhat le pakhat dawtnak he i pehtlaihnak le i hawikawmhnak ngeih ding kan si.

DAL 2

Mivialte hna cu mikip ngeihmi thiltikhawhnak tinvo vialte he pehtlai in thawngthanhnak ca chungah a ummi thiltikhawhnak le zalonnak vialte hna kha kan ngei dih. Miphun, vunhawng, nu le pa, holh, biaknak, nainganzi ruahnak asiloah a dang ruahnak, ram he a pehtlaimi a siloah minung nuncan niamsannak he pehtlaimi a hram thilri ngeihnak, chuahkehnak le a dangdang niamsannak ruangah pakhat le pakhat thleidannak umter ding a si lo. Cu hleiah mi pakhat a umnak ram asiloah mi pakhat a umnak nainganzi ruangah siseh, uknak hmunhma ruangah siseh ram khat le ram khat pehtlainak ruangah siseh, mi pakhat umnak hmunhma ruangah siseh ram pakhat cu zalong tein ai ukmi ram a si ah siseh, asiloah UN nih a zohkhenhmi ram a si ah siseh, asiloah mahte uknak a cheu bang a hmumi ram a si ah siseh cubantukin uknak tlamtling a hmu lomi ram a si ah siseh pakhat le pakhat thleidannak a um lai lo.

DAL 3

Aho paoh mivialte nunnak nawl, zalong tein umnak le himte le thlaphang lo tein umnak nawl kan ngei dih.

DAL 4

Ahohmanh sal zuatnak, sal bantukin duh paoh rian fialnak, tuah lo ding a si lai. Minung kha sal bantukin a phungning loin rianfialnak sal cawknak le zuarnak asiloah cu bantuk phunphai a simi rianṭuannak kha thlauh le kham dih a si lai.

DAL 5

Mizei cung hmanhah hremnak puarthaunak minung bantuk siloin zohchuknak le dantatnak hna kha tuah lo ding a si lai.

DAL 6

Mizeihmanh upadi hmai ah minung pakhat a sinak kha theihhngalhpiak ding a si lai.

DAL 7

Ahohmanh upadi hmai ah an i tluk cio hlei ah upadi runvennak ah thleidannak um lo tein ai tluk cio tein tinco khawh a si. Hi thawng theihternak chung a ummi kongkau duh lo ruangah doh in thleidannak, cu ti thleidannak tuah duh ruangah mi dang va sawmnak timi tuahsernak in runven awk ah ai tluk cio tein tinconak ngeih khawh a si.

DAL 8

Phunghram upadi asiloah upadi nih mi zeipaoh a pek cio mi thiltikhawhnak kha a dang mi pakhat nih a hrawhhral sual a si ahcun cu hrawhhral ruangah a cangmi harnak le fahnak a huahmi caah a mah umnak ram biacaihnak zung nih pelloin damter ṭhan le rulhṭhanak tuahpiak a si lai.

DAL 9

Ahohmanh upadi ning loin tlaihkhihnak, thongthlaknak le ram chungin chuahternak kha an inter lai lo.

DAL 10

Thiltikhawhnak le ṭuanvo pekmi kongkau ah biachahnak tuah tikah siseh, mah sualnak ruangah tazacuai tikah mizeihmanh zalawngte le duhdanhnak a um lomi biaceihnak zung i a chuakmi mizapi hmai ah ai ruangte le aitluk cio tein bia theihpiak le ceihpiak a si lai.

DAL 11

(1) Mizapi hmai ah upadi ningin hlathlai tikah sualnak na ngei tiah biacaihnak zung nih fiang tein biachahnak a um hlan tiang tazacuainak a ingtu paoh cu sualnak na ngei lo tiah ruah an si lai. Cu bia an caih tikah sualnak an puhmi caah piang tein a leh, a chim khawhnak caah a herh mi kha an bawmh lai.
(2) Mi pakhat kha ram upadi ning le ram kip upadi ningin sualnak a si lomi rianṭuannak le thiltisualnak ruangah tazacuai ding a si lo. Cu hlei ah biacaihnak zunng nih sualnak phawt a si tik zongah a tuar dingmi dantatnak leng piin sualnak man kha dantat ding a si fawn lai lo.

DAL 12

Ahohmanh amah duh tein dai tein umnak, amah a chungkhar , amah a umnak inn, pakhat le pakhat cakuatnak in siseh upadi ning a si lomi ningin amah upatnak le minṭhatnak a hmuhmi caah hranhram in hnahnawh le tuaitamnak pek ding a si lai lo. Ahohmanh cu bantukin pakhat le pakhat hnahnawhnak le tihmuarnak a um ahcun upadi ningin runvennak pek khawh a si.

DAL 13

(1) Mivialte nih mah peng mah ram chungah duh paoh zalong tein ṭhialkamnak le umkalnak nawl an ngei dih.
(2) Mivialte nih amah a umnak ram in siseh, kaa dang ram dang in siseh, chuahtaknak nawl le kirṭhannak nawl an ngei.

DAL 14

(1) Mivialte nih hremnak le tuarinnak in an luatkhawh nakhnga, kaa dang ram dang ah dai tein dornak le umnak nawl an ngei dih.
(2) Nainganzi he a pehtlai lomi sualnak ah siseh, UN nih ai tinhmi le cu ai tinhmi he a ralkahmi sualnak caah siseh, a hmaanmi thil tuah sualnak ruangah tazacuainak a in ahcun a cunglei kan chimmi mikip ngeihmi thiltikhawhnak tinvo hna hi hman khawh a si lai lo.

DAL 15

(1) Mivialte hna cu ram pakhat i ram chungmi sinak nawl a ngei.
(2) Upadi ning lo piin mi pakhat kha ram chungmi na si lo ti khawh a si lo. Ram chung sinak khan thlennak nawl na ngei lo ti khawh zong a si fawn lo.

DAL 16

(1) A kum a tling cangmi nu le pa hna kha miphun ruangah siseh, ram pakhat khat i ram chungmi si ruangah siseh, biaknak ruangah siseh, thleidannak um lo tein ṭhitumnak nawl le innchungkhar thar tuah sernak nawl an ngei dih. A cu kan chimmi nu le pa hna nih nu le va in an ni fonhtonh i an i hawikawmhnak an umṭi lio caan ah siseh,
cu innchungkhar sinak kha hrawhṭhannak in an i ṭhennak ah siseh, i ṭhitumnak he pehtlai in ai khatmi thiltikhawhnak tinvo an ngei ve ve.
(2) Cu monu le mopa hna cu an pahnih tein lungthin zalong tein ṭhitumnak tuah duhnak an ngeih lawngah ṭhitumnak tuah khawhnak nawl an ngei cio.
(3) Innchungkhar pakhat cu mibu i a hrampi pakhat a si. Cu innchungkhar cu mi bupi le a cozah nih zohkhenh kilven awk a rian a si.

DAL 17

(1) Mivialte hna cu mi pakhat nih siseh, midang a hrawm in siseh, thilri hna kha covo ngeihnak nawl an ngei.
(2) Upadi ning lo piin a hohmanh thilri tinvo na ngei kho lo ti khawh a si lo.

DAL 18

Mivialte hna cu zalong tein khuaruah khawhnak, zalong tein mah ruahnak chim khawhnak le zalong tein duhmi paoh biak khawhnak nawl kan ngei dih. Hi mikip nih kan ngeihmi thiltikhawhnak tinvo ah mah biaknak le zumhnak kha zalong tein ṭhialkam khawhnak lengah mi pakhat lawng siseh, midang he fonh in siseh, mizapi hmai le mizapi hmai lo ah siseh, mah biaknak le zumhnak kha zalong tein cawnpiak khawhnak, mah zumhmi kha zalong tein biak khawhnak le thazang zong in tuahser khawhnak nawl zong ai tel chih.

DAL 19

Mivialte hna cu mah duh paoh te le zalong tein ruah khawhnak le mah ruahnak kha chimrel khawhnak kan ngei dih. Cu thiltikhawhnak hna cu tuaitamnak um lo tein zalong tein khuaruah khawhnak lengah ram le hmunhma zoh hau loin thawngpang le ruahnak hna kha phun khat khat in zalong tein kawl khawhnak, hmuh khawhnak le phawtzamhnak nawl zong kan ngei.

DAL 20

(1) Mizeipaoh nih zalongte le dai tein tonpumhnak nawl le a bu tuahnak nawl kan ngei.
(2) Ahohmanh kha bu pakhat khat ah a hramhram lo piin luhter ding a si lai lo.

DAL 21

(1) Mizeihmanh nih mahumnak ram uknak kongkau ah pumpak in siseh, zalong tein thimmi aiawh in siseh, telnak nawl an ngei.
(2) Mizeihmanh nih mah umnak ram a cozah rianṭuannak ah aitluk airuang cio tein hmuh le telnak nawl an ngei.
(3) Mizapi duhnak kha ram uknak ah a hrampi a si lai. Mah mizapi duhnak kha a caan kha nan ṭhen lai i a hmanmi thimnak in aiawhtu hna kha nan thim hna lai. Cu thimnak ah mivialte hna cu aitluk aikhat mi me peknak nawl a ngeih hlei ah cu thimnak ah a thli tein me peknak in siseh, aa khat mi zalong tein me peknak in siseh, tuah asi lai.

DAL 22

Mizeipaoh mi bu chungtel a si caah chiatṭhat kongkau ah rungvengtu le hnangamtertu ngeih a herh hlei ah ramkhel (nainganzi) zuamnak in siseh, ram kip fonh zuamnak in siseh, ram kip an ni hruainak le uknak phunglam le vawlei tangchuak thilri hna in mi pakhat upat awktlak a sinak le a lungthin a ziaza kha zalong tein a ṭhan khawhnak caah a herhmi chawva, chiatṭhat kongkau ah i zawnruahnak le ngeihmi thiltikhawhnak nunphung hna kha hmannak nawl a ngei.

DAL 23

(1) Mivialte nih rianṭuan khawhnak nawl, mah duhmi pawcawmnak rian hna kha duhpaoh le zalong tein thim khawhnak, mah ṭuanmi rian ah hmuh ding ningte hmuh khawh lengmang i rianṭuan a nuammi rian hmuh khawhnak siseh, rianṭuan awk a ngei lomi sinak in luat khawhnak caah siseh tuahnak nawl kan ngei.
(2) Mivialte hna nih thleidannak umlo tein ai khatmi rian caah ai khatmi ṭuan man hmuhnak nawl an ngei.
(3) Rian a ṭuanmi kip nih amah pumpak caah le a innchungkhar caah minung ṭihzah upat awk kan si ning tein kan eidin khawhnak hnga a zafang ai tlak ai za ding in ṭuan man hmuhnak nawl a ngei. A herh a si ahcun phundang zong in midang bawmhnak kha hmuh khawh ṭhannak nawl a ngei.
(4) Mivialte nih mah ṭhathnemnak runvenkhawhnak caah rianṭuanmi bu tuahnak le bu luh khawhnak nawl zong a ngei.

DAL 24

Mivialte nih rianṭuan man lahkhah he ai tlak ai rem tiah a caan an khiahmi rianṭuannak in i dinh caan le a zei maw caan ah ai tlak ai rem tiah an khiahmi rianṭuannak in manh caan ah dinhnak nawl a ngei.

DAL 25

(1) Mivialte nih amah pumpak ca le a innchungkhar caah ngandam te le ṭha tein nun khawhnak caah a herhmi eidin, thilpuan, umnak inn, siiai bawmhnak le a herhmi bawmhchanhnak hna kha hmuh khawhnak nawl a ngei. Cu hleiah rian a ngeih lo caan, dam lo caan, kut ke cawlcangh khawh lo caan, nuhmei, pahmei si caan, kumkhua upat tik caan, mah pumpak in eidin awk kawl khawh lo caan le rawl eiawk kawl khawhnak sullam a um lo tikah, mizeihmanh nih hnangam lungdai tein eidin le um khawhnak nawl kan ngei cio.
(2) Fale nule le ngakchia hna nih a hlei ce in zohkhenhnak le bawmhnak kha hmuhnak nawl an ngei. Upadi ning tein ai ṭhi ummi nu le va si hna seh, phun dang in ai ṭhi ummi hna si hna seh, hrinmi fale vialte hna cu ai khatmi kilvennak, zohkhenhnak le bawmhnak kha hmuhnak nawl an ngei.

DAL 26

(1) Mivialte hna nih cacawn khawhnak nawl kan ngei dih. A tlawm bikin tangli le a hram dawmhnak catang hna kai khawhnak cu man pek loin kaiter an si lai. Tangli
tiang cu mizapi nih cawn hrimhrim ding a si lai. Sehlei cawnnak le pawcawmnak a ṭhami cawnnak hna kha mizapi nih cawn khawhnak nawl an ngei lai. Catang sangmi cawnnak zongah an thiamnak cungah zohin aitluk cio tein cacawn khawhnak nawl an ngei cio lai.
(2) Cacawn tikah minung thinlung ziaza ṭhanchonak lawng siloin mikip nih thiltikhawhnak ngeihmi tinvo le zalong tein um khawhnak a hrampi upat thiamnak zong kha a ṭhancho a karh khawhnak hnga timi tinhnak he cacawnpiak ding a si lai. Cacawnnak cu ram kip, miphun kip le biaknak bu kip hna pakhat le pakhat theihthiamnak, tuarin khawhnak, le hawikhawmhnak kha thazang petu a si lai. Cu hleiah ramchung daihnak a hmunh khawhnak hnga UN i a cawlcanghnak le a rian hna zong kha a bawm chantu a si lai.
(3) Hringtu nu le pa hna cu an ngeih mi an fale nih an cawn dingmi fimthiamnak a phunphun hna kha thimpiak awk ah a hmasa bik tinvo ngeitu an si lai.

DAL 27

(1) Mivialte hna nih an nunphung le an phunglam ah zalong tein tuahkhawhnak le telkhawhnak, thil dawh serthiamnak (arts) ah zalong tein zulhkhawh, hman khawhnak le i nuamhhnaih khawhnak, ningcang tein tuaktan le fimthiamnak le hngalhnak (Science) ṭhanchoternak caah zalong tein tuah khawhnak, tel kahwhnak le cu fimthiamnak i a santlaihnak a ṭhathnemnak zong kha zalong tein hman khawh cionak nawl a um.
(2) Mivialte hna cu ningcang tein tuaktannak, fimthiamnak le hngalhnak (Science), caṭial thiamnak le thil dawh serthiamnak (arts) ruangah a chuakmi ṭihzah upatnak, tangka le thilri ṭhathnemnak hna kha an hmuh khawh nakhnga runvenpiaknak nawl an ngei.

DAL 28

Mivialte hna nih hi thawngthanhnak catlap chungah ai telmi le a chimmi mikip nih ngeihmi thiltikhawhnak tinvo le zalong tein um khawhnak hna kha tlamtling tein an hmuh khawhnak hnga pakhat le pakhat i pehtlaihnak , i hawikawmhnak le ram kip pehtlaihnak i a ṭhathnemnak hna kha hmannak nawl an ngei.

DAL 29

(1) Mah nuncan sining ziaza zalong tein a ṭhanchoter khotu mibu pakhat ṭhatnak caah mikip nih ṭuanvo kan ngei cio.
(2) Mah i ngeihmi thil ti khawhnak tinvo le zalonnak hna kha hman tikah mikip nih an ngeihmi thilti khawhnak tinvo le zalonnak hna kha theihhngalhpiak le upat awk caah siseh, Democracy phunglam a hmangmi mibu caah ziaza ṭha tein an nun khawhnak hlei ah khuaram daihnak le mi vialte ṭhathnemnak a chuah khawh nakhnga le ai ruang tein an tuah khawh nakhnga upadi nih ri a khiahpiak lai.
(3) Cu mikip ngeihmi thilti khawhnak tinvo le zalonnak hna kha UN ai tinhmi siseh, UN i an phunghram duhnak he siseh, a zei ti sihmanh ah a ralkah in hman khawh a si lai lo.

DAL 30

Hi thawngtheihternak catlap chungah aitelmi mikip nih ngeihmi thilti khawhnak tinvo le zalonnak hna rawhralnak caah ram pakhat ca, mibu pakhat ca le mi pakhat caah tuahnak nawl ka ngei tiah siseh, pumpak in tuahnak nawl ka ngei tiah siseh a sullam lak ding a si lai lo.
__._,_.___
Reply via web postReply to senderReply to groupStart a New TopicMessages in this topic (1)


Vawlei phunglam le Pathian phunglam cu aikal ko hih.

Europe ah cozah nih an kalpi ning cu Rev .David Lah 7 mountain part 2 bak kha si Cozah nih minung cung ah power ngeih nak ding ca ah minung lungthin hmunhma lak dih nak ah an hman mi tactic hna cu Hitler nih WW 2 lio ahman mi kha si 100% adik mi si.U Vantu holh cun thichuak lak in ahman. Naga Kyaw Nai chim mi Revolution part 4 kha ngaihmanh Europe in Anti christ achuak lai ati kha. Bible ning lawng te si dih ko. Brussel i U-zaw-pah bung- ze inn pi khi Bable insang he ai lo bak in an sak mi si. Bible ah  ah aum cia dih si.Biathlam ning khan uknak hi akal dih tak ko.


  • Hmasa bik ah media an control kan phak ka in si.Zlin kan umnak ah ramdang news line chanel vialte an kan phiat dih.CNN.BBC,CNBC. kan  zoh kho lo. lungfah ning cu amak.
  • Biak nak lei control ,( an kan tthek dih pum kho lo ding in an kan tuah)Anti semitic kha si. Keimah tuar mi bak na Pathian nih maw rawl an pek Chek cozah( Mawsittung phung maw na zulh lai Na P{athian phung ti bantuk bak kah ka ton mi si)
  • Family cung ah remnak um lo ding lungrumh nak ,ding thinhan ding in karlak ah biatuahKan fale kha kum 18 nan si cun nu le pa bia ngaih hau lo mah duh thim nak nawl nan ngei ti ahna khaw ah an rawnh hna.An duhnak tunmer khawh nak ding ah lungthin mawlmok nak sii an pek hna. Biana ah hlawhhlang caanter nakding ah seihcuah se an pek hna ti bantuk si.
  • Education ah hawitluk lo ding  mitcaw hnachet mihrut bantuk si ding in an kan mawngh.Practical school an ti ataktak ah cun disable school asi.Cozah nih phung an ser school in ah Sex education cawn nak an onh. hihi education si lo in massage  tuah i sualduh nak lungthawh nak tuah  tu khi si. ( Hiruang ah ka fanu siang inn ak puah ter.)
  • Media hi an kan control . kan kong hi kaichim sek na in an hloh dih. Chekram NGO = Non profit organization an si.Cozah he pehtlai mi an si. Non Government Organization an um lo.
  • Kan fale hi zeidang vial chimh le cawnpiak um lo Piano tum le Keytor tum cu an cawn ter hna hihi vaihvuanh nak lam hrawn nak lam pial ding in alem nak si.KARAOK ti bantuk night club tibantuk kai pi in hlawhhlang ttuan ter ding khi si.
  • Hi acunglei vialte hi cozah nih minung lungthin lak an i timh nak si.
  • Milungthin chung ah an duhnak vialte an rawnh dih in Sipuazi tuah nak ah chakbant i mawngh dih ding kan si. Vawlei ah Biaknak  power an lohter Vawlei uktu power  hi alianngan bik siding in mawngh an i tim.Hihi Naga Kyawnai chim mi revolution ah  aum dih cia si.

Bible cawnpiak ning Khrifa phung vialte cu hlawtdih antimh. Fale nih kum 18 tlin cu nulepa bia ngaih hau ti lo. hihi inchung khar hrawktu taktak si.Pathian phung zong an buar.Hi phung nih Vanlei bawi uknak cu Vawlei bawi uknak ahrawh abingtalet akal pi nak si.

Rev David Lah  nih Denmark i a chimmi

Denmark ah Davidlah phungchim mi ah Europe kan vun phak ah signboard nganpi ah an tar mi cu No resurrection ,No Christain  ti bak si ka khausik saisem achuak ati.Kazumh ko.Kan ton mi he hin ai khat dih ko.Zumtu tampi kan um ko pawcawm nak kawlhawl mi cio kan si tik ah cozah thiltuah mi kha an i awm an chim duhlo /ngam lo kan teiding si ttung lo Pathian min in tuar ko sih an ti.Acheu cu kanmah le kanmah kar ah hranchaw lak nak ding ah lam an sial piak hna. Kan i leirawi hna. Laimi Khrifa kan si nak cu minung hmai ah si.Pathian hmai ah si lo. Pathian nawl zul lo in Vawlei uktu nawl tu an zul.Kan biak mi Pathian phung an kan hrawh. Kan nunphung an kan hrawh dih cang. 

Duhdim nun nak kawl cu kan pawcawm nak phaisa kawl si ko kaw . Phaisa hi ka tuak karuah ah bible nih Mah nih serchom mi baal ati mi han kha si ve men lai, Computer le TV  ,DVD te hna Robot tehna hi baal cu an si ve hnga maw?Minung lungthin amawn dih ko cang ttung mi cio mah cio kan i paih dih ko. Kan Pathian lung atling hnga maw?

Bible biathlam kha kan zoh tthan kan rel tthan ahau. Bible ning lawngten vawlei hi akal ko.Biathlam hi Bawi Jesuh kaachung chuak biadik asi. Asi telai ding mi chimchung mi in ralrin akan pek ko na in kan zoh lo kan rel lo ca ah harnak hi kan pahchih tualmal nak si ko rua.Vawlei  aphi cu Bible ah aum .

Pathian phung hi kan inchungkhar cio ah kan nunter ah cun hi vawlei ah harnak um hnga lo. Ramkhat le ramkhat ah ral aum hnga lo. Ramri le hauka an um hnga lo ramkip ah visa hau lo in zalen emem in ka um kal kho hnga.Vawlei uknak ser mi phung nih hin mi akan ttemttawn tuk 

Leicung ah na pen nak tlungcang ko seh kan ti mi kha kan hngah hlang tuk cang. .






18 April 2012,Kawl ram Zilawng puai, le Wacuat, puai ah hin duhnung ngai mi cawn awk tlak nunphung pakhat cu Tarnu tarpa pawl An kut dong pa 10 komh an khabe tang ah chiah in khupbil in upat an pek an biak tawn hna, Thilthar le eiding fale nih an ti kahwh cio nule pa upat pek nak si.Wacuat ( October) ah hin Saya te vialte le nulepa upat pek nak an tuah. hi nunphung hi aidawh tuk ,
Western ram kanphan tarpawl zangfak an sining zoh ah khuaruah tamtuk. atar cang mi cu tar umnak  sawng= an bawda ah an chiah hna. Umhar lileng in an um.Mah Asean nunphung hi ai dawh tuk . Fale le kum 18 si hnu cun nanmah ten bia khiah na nawl nan ngei  an ti han nule pa zeirel le bia ngaih um ti lo.( Bible cu an thah bak)ASSK te tuah mi Tarnu tarpa upat pek  khupbik in an biak nak link si RFA tahttp://www.youtube.com/watch?v=L4NsLd29akI&feature=context&context=G2d85acdFAAAAAAAABAA



10 March 2012 ah Chekram news ah kahmuh mi si kum 8 pate nih anule theih lo in mawttaw amawngh i minung pa 2 kum 7 le kum 5 pa te aphurh hnai Laam ah cun ahei mawng ve ko i hlei pakhat a va teih i hma an pu. azual hma tuk cu an si lo ati. Sia herh nak he hman thlak hi zohhmanh .Alel tuk ning hi. Khua ka ruah ter ngai,Kan fale hi IT an ti technical nih  athluak ah hmunhma lak tuk. Nule ca cun thinphan dai lo.Lailei  zeihmanh um lo nak kan fale tu hi hmailei hrang ah rinhcanh an si deuh te lai, Ziaza Ziaza.Chan tiluan pawngkam nih ahrawh dih cang.


The eight year old boy crashed Vyskov, passenger or were five and seven

9thApril 2012  20:24
Very unusual crew on Easter Monday roamed the streets Vyškov.Felicia sat behind the wheel of eight year old boy, the passengers were even smaller boys aged seven and five years.Their journey ended in bridge crash.All three suffered only minor injuries.
One day I'll manage
Eight year old boy stole a car in Vyskov and went with friends to the streets (Illustration) | Photo: mptackova1.rajce.net /

Mawttaw zurit bu mawngh ruang ah zei bantuk Law phungbuar nak in dantat nak an tuah mi kong Lai forum ah Danny Thian Hlun ttial mi ka lak mi si .Thei cio kan herh
Careltu Unau Hna,
DUI Timi Cu: DUI timi cu mirang holh a si i Driving Under the Influence tinak a si. A fawinak Lai holh in cun “Rit bu in mawṭaw siloah seh in sermi thilri mawngh” tinak a si.  Mirang nih cun “rit bu in mawgh” (Drunk Driving) tizong in an auh. 

State pakhat le pakhat ngeihmi DUI upadi cu an i khat dih lo nain thi chung ah zu zeizatdah a um timi tahnak (Breathalyzer for Blood Alcohol Content) in an tah lai i (.08) in a cunglei a si paohpaoh ah cun DUI timi hmuh (case) in tlaih khawh a si. A cheu khat State hna ah cun mah umnak inn hauhruang chung (Parking Lot within Private Property) hmanh ah rit bu i an mawngh ah siseh, seh on lo bu ko ah rit bu in mawṭaw chung ah um sawhsawh hmanh khi an tlaih hna.
Cucaah, DIU timi cu “Rit Bu In Mawṭaw Le Adang A Kal Khomi Seh Thilri Hna Mawngh” tinak a si.
Fianternak: Breathalyzer timi cu thawh in pumchung ah ritnak sivai zeizatdah a um timi tahnak thil phunkhat a si. Cu in na thisa chungah ritnak siloah zu zeizat dah a um ti an tah tik ah hin a dikmi le a hmanmi taktak a chuak peng tawn lo. Blood Alcohol Content cu a tawinak in BAC ti zong in an auh. A caancaan ah cun BAC theihnak ding caah Urine Test hna an tuah ter tawn hna.
DUI Ruang I Tlaih Ruang Ah A Chuak Khomi Dantatnak Hna: Dantatnak phun tampi a um kho. Cu hna lak ah a si khomi le ṭih a nungmi dantatnak cheukhat hna cu
  1. Phaisa tampi cawiliamnak (Heavy Fines)
  2. Zu dinnak nih hrawhmi hna thlopnak ngeih ter (Alcohol Abuse Treatment)
  3. Mipi caah tlangrian ṭuanter (Community Service)
  4. Mawngmi mawṭaw chung ah Computer in sermi she thilri chiah piak (Having An Ignition Interlock Device Installed in Your Car)
  5. Caan zeimawzat chung mawṭaw mawngnak laisen chuh i mawṭaw mawngh khawh lo (Suspending Your Driver’s License)
  6. Insurance man na pekmi a kai lai (Increasing Your Car/ Life Insurance Rates)
  7. Zu rit bu in mawṭaw mawngh a hmang timi tuanbia dawh lo ngeihnak (A Record of A Felony)
  8. Thongthlaknak (Imprisonment)
hna tiang a chuak kho.  A cunglei langhtermi leng in DUI nih a chuahpimi hna thil ṭha lo hna  cu;
  1. Mawṭaw an mawng kho ti lo.
  2. Mawṭaw an mawngh khawh tilo tik ah rian an ṭuan kho ti lo.
  3. Rian an ṭuan khawh ti lo tik ah pumpak caah siseh, innchungkhar caah siseh, pawcawngnak tiang le khuasaknak tiang in fahnak thil ṭha lo a chuah pi.
  4. Thong ah kan tla.
  5. Nunnak tiang a liam.
  6. Kanmah ruangah mi nupi le va, fa a ngeimi hna nunnak a liam.
  7. Nuhmei le pahmei ah an cang hna.
  8. Kan fale lungfim rih lomi ngakṭah buangro dirhmun in an um.
  9. Kan Khrihfabu le kan miphun thang a chia.
Cucaah, khua tampi ruat cang hna usihlaw rit bu in cun mawṭaw cu mawng hrimhrim ti hna hlah usih.

Fianternak: Cu leng ah, US rammi a si rih lomi hna caah hibantuk DUI ruangah a kan tlaih i na sual timi biachahnak ruangah Crime tuahmi cazin chungah kan i tel sual ah cun hi DUI ruang i kan in hnga dingmi dantatnak vialte kan in hnu ah Lah-Wah-Kah (Immigration) nih taza a kan cuai rih lai i dantatnak fak taktak kan in rih lo. Kan vanchiat ah cun ram chung in hlonh (Deport) tiang hmanh kan in kho rih. Thong sawhsawh tlak le Lah-Wah-Kah (Immigration) nih thlak mi thlakmi thong cu aa dang. Thong sawhsawh tam deuh ah cun chun le zaan tiphun in an rel piak hna caah kum 3 tlak ding zong kha kum 1 le cheu maw kum 2 tbk ah a cang ko. Sihmanhsehlaw, Lah-Wah-Kah (Immigration) nih thong thlak sual ahcun suimilam 24 kha nikhat ti ah rel piak a si caah kum 3 an ti ah cun kum 3 baktak kha thong in chung ah um a si.
DUI Manslaughter Charge Timi Cu: DUI Manslaughter Charge timi cu rit bu in mawṭaw mawngh ruang ah mawṭaw eksidenh (Car Accident) ton sual i a chung i aa cit ve mi minung pakhat khat nunnak a liam sual ah cun biaceihtu nih biachahnak a ngeihmi dantatnak a in tinak a si.   DUI Manslaughter Charge timi hi phun hnih a um.
1.     Phun khat cu rit bu in mawṭaw mawngh chinchap ah ralring lo le daitlang taktak in mah caah siseh, mi caah siseh, ṭihnung tuk in mawngh ti khi a si. Mirang holh cun “Vehicular manslaughter with gross negligence” tiah an uah.
Hi a cunglei hmuh (Case) nih an tlaih i minung a thih ah cun a fakmi dantatnak tampi a in lai. Culak ah , minung pakhat nunnak a liam ah cun a buaktlak in thong kum 10 thlak an si.
2.     Phun hnihnak cu rit bu in mawngh i ralring mi lawh ko pah bu ah lam phunglam upadi (Traffic Laws) hna zulh lo in mawṭaw mawngh ti khi a si i mirang holh in cun “Vehicular manslaughter with ordinary negligence” an ti.
Hi a cunglei pahnihnak in tlaih a ton a si ah cun dantatnak tampi cu a in ve ṭhiamṭhiam lengah minung an thih sual ve ah cun minung pakhat ah thong kum 4 thlak khawh a si rih.
Fianternak: State pakhat le pakhat upadi ngeihmi aa lawh lo caah a buaktlak nawn in ka rak ṭialmi a si.
DUI in Tlaih Kan Ton Sual Ahcun: Chin mi nih DUI in tlaih kan ton ah cun a ṭha bikmi cu kanmah Chin miphun chung in thil a thei deuhmi mipi hruaitu (Community Leaders, Pastors, etc.) hna sinah thawngthanhnak ngeih i anmah nih ruahnak cheu hnu ah a herh ningin upadi kong he ai pehtlai mi aiawhtu (Burmese: Sihni, English: Lawyer) hlan ah a ṭha bik.
Cu nak vialte nak in a ṭha deuhmi cu rit bu in mawṭaw mawngh lo a si. A ṭhabik mi cu zu siloah rit-thai nak a simi din lo le tongh lo hi a si.

Tlamtlinlonak tampi a um ko lai nain pakhat pahnih caah ṭhathnemnak a um sual ah tiin ka rak thlahmi a si. Tampi ṭial rih ding a um ko nain a thei deuh mi nih tlamtling deuh in nan rak kan ṭial piak khawh ah cun a ṭha ngaingai hnga. Cafang hmanning le palhnak tete a um ah cun caṭialtu keimah palh le daithlan a si ko. 

Cun, caan kan ngeih i a herh tiah ruah a si ah cun kan rak peh ṭhan te lai.
Upatnak le Siaherhnak he,
Danny Bawi Thianhlun
Chicago, USA







Pathian biami kan si ah cun Krifa nunphung kan nunpi ding si,
Laiphung kan nunpi ah cun laiphung kan zulh ding si
Zephung hmanh anei lo azul lo zei arel lo mi cu minung saram phun an si.Sehtan hrai le Pathian hrai bawm hmang zong apoi. Pasal ttha nih cun hihi anun nak he an sehchih, Zei ruaram lo pa cu phung le phung lo an tuak lo( Lainu tahfung).


NUPI CAH MI KONG AH THEIH HERH MI FAMILY LAW HE TUAKTONH NAK

 Pu victor le Pu Lian Uk hmuhning


Carelmi unaule hna,
               Pu Victor nih biaceihzung tthit umphung le Krifa biaknaklei  tthit um phung embassy kip ah an pawm khawhmi cu atu lio ramkip vai Chinmi theih awk le icinken awk a ttha ngaimi asi.
Chinfamily law kan ttialtik ah ramkip cohlan khawh mi siseh law Chinmi phun caah a ttha kho ngai ti kan ttial bia khi asi.  Chin  Family law ti tik ah Chinram in mipi thimmi Parliament Chin Affairs Council nih Chinram ah hmanding ttha ti an hna tlak mi upadi kha   Kawlrambupi Parliament nih Chinmi caah anser mi Chin  Special Division Act 1948 chung I aa ttial mi Upadi chung Parliament kanngei liochan 1948-62 chungkar lak tuah mi updi a si.
Chin Affairs Council an itelmi Kawlrambupi Parliament nih hlan lio Chin mi kanrak i-tthit umtawnning phung zulh in tluangzelngai inkhawi ka Chinramchung peng le khua paoh nih an mah khua le peng cio rak hman  tawnning tthit um phung kha  fehter mi tthit-umning  tluangte in zulh khawh hman khawh ding an rak ttialmi asi.
1962 inatu tiang hnu kum 50 ralkap uknakramrawhchung vialte hi 1962 hlan Chin Special Act cu aremh chap tuding Chin Affairs Council Parliament zong cu a um ti lo. 1974 lio Chin State council nih khan an remh khawhphun asina in, kha Chin State Council kha cuban tuk upadiser naknawl peekmi ansi hoi lo. Curuang ah Capo ah an chimtawn mi cu 1974 Chin State Council cu Kawlram in ara mi bawi upa khual abultawltu hna long ah  an chiah mi hna asi antittheu ko.
Chin Special Division Act chung ah cu ti Chin nunphung in tthit um nak kha phungtling ah an chiah bantuk tthiam in biceih zungchung tthit umnak le Krifa pastor nih kut sih tthit umter nak zong kha CSDA nih phungtlingtthit umnak ah a co hlan tthiam ve.
 Chin Special Division  Act 1948 chung tacu symbol kong kan vun ttialmi bantuk phunkhan chan adawi khomi in a ttha deuh in ser chin lengmang in  tthit umnak le roconak kong he aa tlaimi Chin Family Law ti hrim in upadi caukpi in ser ding asi . Asi na in kum 50 ringlochung CSDA chung a ummite cu zulh ding kansi i chan adawi khawh tuk ti lo.
Cu caah biaceihzung tthit um phung le Krifa tthit-um phung a zulmi an hung tamdeuh chinlengang i, Chinmiphun tthit um phungkha khuate lei ah ti dah lo cu a hmang mi  kan tlawmchin leng mang I kan nunphung kaltak nak lei ah kan kal cang.  Kan nunphung kan kaltak micu remhchunh mi a um ti lo ruangbik ah cun asi. Cuti kanunphungremchunh asi lo tik ah Chinmi kan nunphung asiton mi cung ah kandir hmun le kanlung `a hmunti lo. Tine a tlami cia mi umti lo in ti ne athawh dih in  I kan miphun chung khuasak nak fiangfai fimfai lo intinawi dih a hung zal cang.
Kan nunphung thil adik mi kan chim ah mino a kan zum kho ti lo mihna anrsak um ttheu. Tah chunh n ak ah  Chinmi kanunphung in arami Tho kong kan chimh hnna ah cun  a zum kho ti lo cheu khat nih  1953 ah Hmawngtlang ZBC civui lio ah dah asi rua kanmah hna theih hnu American Thanks Giving khi Thlaithar Tho in tuah ding Krifa lei in an rak chah mitu khi Laimi mi kan nunphung tiah an azum kho deuh mi mino an um ttheu.
 Cu bantuk in kannunphungkha miphundang nunphunghe a vun  itontik ah kan nunphungkha chan adawi khoding miphundangnunphung nak in kan miphun nunphung hmai hngalpi deuh dingin amah le a lamte in chandawi kho in kan remh lotik ah mino cheu khat Chinminunphung tiin  tleihtleng an ngei kho lo. Cutik ah an lung avai vuan. Cuibantuk canah social dislocation timi khuasaknakchung nunphung aa su pahleng dih mi a hungm caah mihinlung tleihrepngei lo in khuasualthinlungnge i atamter khawh ti asi.
Kan miphun minkong hmanh ah Laimi cu Chin tiai Haka Falam holh/ Zomicu Tedimholh in Chin ai ah hman mi tni bantk cu kan kawh tawn mi nunphung thlau dedeng in =tine atlaciami kankaltakcang mi tine thawhter in I al chomawk hoihnaah a hunchuah ter dedeng mi um a hung si. Cu caah an chuah hlan thil um ning kanchim mi kha asi lole asilo an mah le khuatuak chom ning kha adik bik in aa itleih mi an um sual ttheu I asi tawn mi an chuah hlan ta kha an zum ti lo.   Cu tik  ah  kanmiphun nun lam ti ah ti ne atla ciami  ahmun cia mi vialte atu athar in ruahchom dih in ti ne thawhter dih I kan nunlam ti an nawi ter dih aa zalh cu asi.
Hi vialtehi Ne Win nih hi ti site hnaseh tiah a kanrawi I, kan miphun nunphung kongremh ding kum 50 renglo chung an kan tuahpiak lo nak, kan miphun holhca cawnlo ding an kantuah piakmi akan rawinak NeWi a kan rawi nak hlawh atlin ter tu ah kan mino akanser piak hi ngacin si in ngacin a kan reu cu asi ko cang. Hi kong hi Ne Win chan hnu a tthang mi Kum 50 tang tampi nih an theih a hau.
 Chin Family Law cu kum 50 reng lo chung zeihmanh remh chap ti lo in a um lio asi I International ah hman atam lo caah nupi kawh auh tik tuah awk a procedure arau tuk ngai. A ruang cu Chinminunphung in tthit-um nakphungtling asimi kha certificate peek hi um a hmang lo. A ho nih dah cu Chinmi nunphung tthit umphungtling asi timi tet-te ca a chuahpiak hna lai ti kha chuahpiakmi ca peek  a um awk tuahcio asi lo.
Cuca ah hi monu le mopa cu  Chinmi Family law tthit-umphung in an I tthi-um ko ti tet-te bia akampiak mi hna ahau. Cu caah Chinmi family law phungtling in aa tthi ummi an si ti leh-hmat a ttialpiak achuahpiak kho tu hna hi mah le khua cio ah khuachungbiaceihtu maw,  khuabawi maw nih lehhmat peek khawh phung hi ngeih ding asi na in kan ngei rih rua lo.
Chinmi Family Law ah cu zon cu remh ding chap ding a herh mi ah ruah mi asi hnga. Mah le khuacio khuabawi nih an khuachung zungtazik cumh in peek khawhding cu cohlan piak ding asi kho bik hnga.  Tlingte in upadi bia in ttialmi Chinmi nunphung in nu le va aa tthi ummi an simi lehhmat pungsanser in peek ding khi asi hnga. Kawl Budhist zong, Muslim zong, Hindu zong Kawlrambu pi chung mi anmahle nunphung family law cuanngeih dih. Zeitindahantuahcio ti vatheiding ttha an si.
Chinmi Ramza ah avaimi kan sicaah ramkhat le ramkhat nih Chinmi family law tthitum phung cu an kan pawmpiak ning  aadang kho cio mi asi. Hiti Chin mi nunphung in  thit um ning hi phungtling in pawmpiaknak lehhmat chuahpiakmi a um lo can atu lio ah  America ah ton bal mi aum ning ah: - Chinmi nun phung family Law in I tthit ummi kha Chinmiphun tthit umphung upadi ning in phungtling asiti mi kha cu ti thit umnak a umnak zon CSDA upadi kha hmuhsak hau asi.
A sina in   Chinmiphun nunphung tthit umphung in an I tthi-um ti khua lei in  peekmi phungtling tet-te hmuhsakawk ca tite hna a um lo tik ah Chimiphun nunphungupadi in  tthit um nak a tuahmi nuva taktak ansi ti kha  Affidavit timi tet-te bia akam piak tu khi um ahau, aherh ahcun,  hi ban tuk atheimi pawl kha cu bantuk Chinmi nunphung tthit umnak kong phungtling asi ning theih aherh mi hna zung nih au khawh asi.
 Hi ti aherhning cu Chinmi family law in aa tthi umtaktak mi an si ti chuahpiakmi ca a um lo ruang ah cun asi I,  cu ti cun a buaideuh nak cu asi. Liscense angeimi nih  Krifabiaknakphung maw,  Biaceihzung phung pakhatkhat in aa tthi ummi an si kha pompiak khawhcawlh kharamkip ansi ruang ah hna athiang deuh ning khi a si izulh awk fingfaingai cu asi.
Asina in Chin  family Law in tthitumphung hi kanchimbantuk in ramchung upadi ser kho mi Kawlrambupi Parliament nih maw, Chin State Legisltive ASssembly -  Ramkulh upadiser phu nih maw,  an ser mi Chinmiphun nunphung Family Law  tthit-umnak cu international law  khaw zei ka ram hmanh nih pawmpi awk cu a phung a um mi asi ko. Cucaah Thailand I tthit umnakcu curuang in ram dang ah an pawnak hna cu asi.
Kanmah Chin  family law tthit-um phung zong cu kanrambupi  Parliament nih maw, Chin State Legislative Assembly upadisernak nawl angei mi an ser mi an fehter mi upadi in  maw, tthit-umphung asi ah cun ramkip nih pawmkhawh mi asi. Ramkhat mi le ramkhat mi kar lak mi i-thit umphung abuaimi a um ahcun  conflict of laws  phung upadinih  nih tuahning a ngeih mi a um kho ve lai.
  Cun Chinmiphuncu cu-ti State legislative Assembly kan ngeih lo I CSDA chungta long cu Chin family law in kan ingeih tik ahIndigenous People rights timi te hna a ummi in upadi vih khawih lengang ahcun khawi ka ram hmanh nih tthii-umnakphungcu humanrights he aa peh tlai mi a siruang ah co hlanpialk ding lam cu a um kho ngai ko. Asina in  cubantukbuai kha afawi lo. Cucaah afawimi lam zulh cu biapi asinak  asi. Atu hi CSDA tthit umning phung upadi kong cu a kan hal leng mang mi ramkhat sihni an um I aherhmi cu kan peek dih cang hna si kaw, zei dik a lawhte lai ti cu  hngah hau khi a si rih .
 Zeiti a si hmanh ah a si kho mi le asi kholo mi kongchim lo in,  a ttha maw a ttha lo ti kan chim ahcun  upadi in  hnget te in Parliament ser mi upadi ah kan fehter khawh ah cun,  Chinmi thit um phung cu Krifa tthit umphung le Biaceihzung tthit umphungnak in monu mopaphungtling aa tthi ummi an si ning tuahpiaknak ah monu mo pa pumpak iton zon g,  iton lo zong ah phungtling tthitumnak tuah khawhnak a simi cu international ah pawm khawh silak in tuah ah cun ramkip avai mi Chin mi caah a ttha ngaimi asi ti cu philh lo ding asi. Mann kong ah kanttialmi symbol in ruah ding kha tuah teding asi. 
Damte in, nk

From: LAIFORUM@yahoogroup s.com Victor Lian
Sent: Sunday, February 14, 2010 12:17 PM
To: LAIFORUM@yahoogroup s.com
Subject: RE Ka diary: Ram 10 in nupi thitnak ah kan i tong

Lai forum aa hrawm mi u le nau hna:
Pu Lian nih Family Law kong na vun chim cu theihtlei a si. Arsathah le phunthawh kong hi Pu Lai Len nih a tial mi ka rak rel bel i, a tha tuk ka ti. Tuchan kan nau le ramkip in aa thi um zong nih an mah an nu le an pa, an pi an pu, an ni an far umnak ah cun an tuah cio ko hna hnga lo maw? Thlaulo te in tuah a tha ka ti. Kan miphun thitumhnak ah chungkhar pahnih a dawttertu hna thil dotla pakhat a si.
Sihmanhsehlaw, a poi mi cu Embassy hna nih family reunion an tuah tik ah a tu ah an zoh mi cu:
Arsa an i thah maw? Phun an i thawh maw? Pastor nih leh a thah hna maw? ti nak in, cozah court pakhat khat ah thitumnak an tuah mi kha a rak herh.
 Cun U Biak, Kenneth Biak Cin a ka chimhnak ah nungak va ngeibal lo mi a si tinak lehhmah kha Naypyidaw ah lak a hau a ti. Culak khawh ah cun Thai court ah thitumhnak an tuah piak mi hna lehhmah kha dotla catlap ah ruah a si. Cutik ah, Denmark, Norway, Australia, Canada ah tluang te an kal cuahmah ko. BKK ah hin a tlawmbik 5 in 10 kar cu an va le sin ah kal ding hi an um peng. Kakal poh ah mihlun deuh cu an kal dih theu ton i, mithar hi an rak chuak lengmang. Nizan nai te hawi hna cu zarh 2 chung ah kan far nu pakhat cu Denmark nih visa an pek a ti i, cu cu a tluang ngai. Kan mah le kan mah kan i hlam kan i thit hi a tha tuk ka ti.
 Carelmi hoi nau le hna:
Pu Victor Biak Lian nih Chinmi tthit umnak BKK ah ah ramhra chung Laimi kan itong atimi cu thawngpang ttha tuk asi. Ramleng a vaimi Chinmi hna nih kan ram le kan miphun  zei tluk in dah an vun hlam tthan ti alanghter mi asi i, hmailei zonng ah hi tin an peh lan laiti ruah awk a um ngai. Thlacam piak hna u si.
Nizan naizong ah kan ttialcang. Atu chancu computerchung  le video chung in ihmuh khawh le bia iruahkhawh a um chan asicang.
               Krifa tthit umphungbantuk, Biaceihzung ah tthit um  phung bantuk ah  monu mopa  an mah mipum iton thingmang  lo in tthit umphung atling kho lo. Cucaah Bangkokte Malaysia te hna va kal vaa thit um hi a dih heu ngai. Hi ti  Thailand, Malaysia hna ah an va kal kan ti mi ah  aherh bikmicu tthit-umnak phungtlinnak va tuah khi asi ko. Zei miphun paoh hmanh ah i-tthit umphung hi Family Law  ti asi I ramkip zulh piakkhawh mi Law upadi asi.
Tahchunhnakah Chinmiphun Laitlaichung mi kan  Family Law ah monu mo pa i-tthit umni ah an mipum itonthingmang hau lo in, thahpiak, phunthawh le arsaei nak mannh, pu le kha arsa thah  in tthit um phung  tlin khawhnak Family Law kan rakngeih hi a ttha ngai mi asi.


Abik in kanchimcia bang, atu chan vulei ram kaa kip ah avaimi Chin  mi nungaktlangval aa duh daw khomi I tthit um khawh awk phungtlinter nak ah a ttha tuk mi nunphung asi.  Nu le va cia in an i-ton khawhtik ah Pastor te nih biak inn khawi maw ah Pathian sin thluachuah hal thlacam piak khawh a si.
Naite ah kan ttial bantuk in  tthit um phung I chaw manh mi cu monu mopa an i-tthit-um phung atlin nak ‘symbol -  tingke ttah’   ah a si ko. Burma Baptist Convention 1977 kum Haka an rak tuah lio ah  President an i-thim I,  achuakmi President pa nih alutmi President pa kha ka ttuan ton mi zungrian vialte cu atu can hin   na kut ah kan pek dih cang ti mi “ting ke ttah” “symbol”  ah  thing in ser mi sobul a pek . Sobul akut cung a umcangka in bia achuak mivialte President thar pa ttuanvo asi cang ti rirelnak hmelchunh khi asi.
 Kanmah zong   cu bantuk in nupi man cu mann timi symbol – tingke ttah  kha  mopa lei nih an manh hna I monu lei a pa le lei kut a phanh le cangka monu mopa an i-tthi um cang ti ri arel mi symbol asi ve ko.
Kanmah Haka lei hrihruai Laitlai vialte tthit um imanh mi ah siapi cu pipu lio in tangka 100 le siate cu 50 ti bantuk symbol – Kawl holh in  tinke-ttah caah lak siseh an rak ticang. Kanphun hoi Tedim lei le Mizo lei zong ah cu ti cun siapi 100 siate 50 cu Mirangchan in khiah mi bantuk in atutiang nupi mann kong ah an zulh rih ko. Kanmah Haka lei hrihhruai Laitlai chung mi vialte zong nih kanzulh khawh lo awk sullam hlei kan ngei lo.
Arsatha cu mo pa lei nih monu a pa a tta le anchungkhar phunchungvialte kha rualchan thisen aa tlaimi a thar in kan si cang, aa daw ding aa hram ko ding kan si, nan tu le sin ah rawl  kanpurh piak ve cang u ti langhter nak ah tuah mi asi.
Cucaah atuchan pa lei nih tthit umnak a dihmi man an liam ttheu mi khi monu apa le kha kan pule tiah arsa an thah piak mi hna ah lak ttha asi kan ti cu asi.
 Tthit-um nak le roconak cu aa tlaimi ansi I Family Law ti asi. Laimi tthit-um nak  le roco phung pawlcu  Chinmi Mipi thim mi Chinram mi Parliament nih democracy phungtling te in  Chin Family Law bantuk ah Chin Special Division Act 1948 cu an rak tuah mi asi. Atu ralkap ukchan hi ramarawh can thimmi parliament kanngeih khawh lo lio asi caah zeihmanhtuahkhawhre mchapkhawhna k hi kong ah a um kho lo mi asi. Hmai lei ram a tthat tik ah Chin mipi thimmi Parliament council a um tthan te lai. Cu tik ah ttha deih leng mang in remhchunh leng mang khawh asi.

 Damte in, Lnk.

Sent: Thursday, February 11, 2010 8:31 PM
To: laiforum@yahoogroup s.com
Subject: [Lai Forum] Ka diary: Ram 10 in nupi thitnak ah kan i tong

Rian a tam i, ka diary ka tial kho ti lo. Sihmanhsehlaw, mah te hi cu theihtlei a si ko rua ka ti. Ramdang in nupithit ah BKK ah a rak phan mi nih zanriaheinak an kan sawm ca ah kan va i tel kho ve. Vuidang zawng ah nipithit hi kaa ton thiam ngai theu. Khuah 3 hna voi khat ah Rev. Pa Ni Maung nih leh a thah bal hna. Ramkip in nupi a rak thi an tam ngai. Nu nih pa a thi mi zong an um pah!
Nizan cu aa phun dang ngai ngai. Biakinn ah si lo in, restaurant pakhat ah a si. Kan vun leh ah khin Rev. Pa Ni Maung nih aa thi ding nupa cu mi kan tling pah ko i, kan thawk pah hna lai a ti. Ka khuaruah a har pah. Ziahtiah cun kan mah kha rak kan hngah dawh an si. Minung ka vun zoh hna tik ah 15 hrawng lawng kan si lai dah! aa thi ding chung he cun 20 kan si hnga maw?
Cu kan naupa nupi thitpuai a rak zawhtu cu pakhat hnu pakhat ka vun zoh hna tik ah: nan zum cio kho hnga maw? Vawleicung ram 10 in a ra mi kan si.
1. USA in 2
2. Canada 2
3. New Zealand 1
4. Australia in 2 (East coast and West Coast)
5. Japan in 1
6. United Kingdon 1
7. Denmark in 2
8. Kawlram in ??
9. Thailand 5
10. India 1
A mak nan ti ve cio theu lai dah!
Par Tha pa


RAMLENG CHINMI TTHIT-UMH TIK AH KAN PHUNG TLAU LO DING IN


 Pu Lian Uk 

 Salai C.Van Lian Cung bia hal mi ah


 Nai ah Laimi tthit umphung kong CYO nih an halmi cherhchan in ka ttialmi kha atu lio ramkip avai mi kan fanau hna nih mah le miphunte he I tthit I um cu a ttha bik ti ruahnak an ngei cio mi hna tha peek nakngai in ttial mi asi.  Cu caah khualei nupi va hal te hna aherh nak tampi kan ngei. An umpah lengmang ngaive. An umnak ram kip nih an itthit umnak kha phungtling an si maw si lo ti kha an cek kho ngai hna.
 Krifa phung in itthit um ti le hmunkhat ah an mipum iton in pastor nih kutsih    ter hna le thlacam piak a hau. Cubantuk in Court Marriange timi biaceihzug ah phungtling in ithit umnak tuah zong ah monu mopa anmah pumpak hrim hmunkhat ah iton ttti a hau . Khuadang rili ral in cu bantuk mipum hrim i-ton mi tthit –um cu tangka dih long si lo in afawi lo nak atam ngai.
 Monu ding le mopa ding hi atuchanah cun mui ihmuh in telephone in biaaniruah kho an I hmuh khawhchan asi. Videozong in tapephelser in izohkhawh asi I, an pa hnih hna tlak le annu anpa hna atlak ah cun an mahpa hnih pumpak I tonthing mang hau lo in khua lei ah thahpiak chaw manh nak in Laimi tthit umphung ning in tthit umphung a tling kho. Cucaah,  ramdang  in aa tthi ummi ansi tik ah khat lei khat lei ah nu le va phungtling aa tthi ummi an si kha Laimi nih cubantuk leh hmat peek kha a um lo ttheu ko. Cucaah Laimi nunphung in cubantuk thahpiakchawman initthit umcu phungtling asiti Chin special division Act a um   fawn. Asina in cu Chinnunphung inithahpiak chaw imanh inphungtling ttjitumnaskantuah timi kha khawika indah lehhmatanlaklaitikh a Lailei upanih fawite in tuahkhawhning raklak ding asi. ruah ding asi.  
An i tthit um lio a hmu mi atheimi hnatet te kha ramkhat le ramkhat biaceih zung tibantuk ah lak khawh a si kho lo tluk inchiah hau khi asi. Cungleibantuk in  Chinmi nunphung Family law I Chin mi aa tthiummihna an itthit ummi phungtling asinak a fawite in phung tling a simi tuahnak lehhmat a umhlankar lak ah cu bantuk in aa tthi um mi hi Chinmi phun kan hman mi nunphung in phungtling asi tibantuk kha affidavit ti mi bia a kam piak mi hna umhau phun khi a si. Cu bantuk Chinmi phun nunphung ah phungtling asi tinak upa di a um te hna hmuh sak khawh ti hna kha a hau mi asi. 
Tthit um phung I chawmanh mi cu monu mopa an i-tthit-um phung atlin nak symbolic ah a si ko. Monu anu apa a tta le le mopa anu apa le a unau nih zeizat paohkha phunthawhcaah, arsaei nak ah kan in copiak hna ti khi a fawite mi asi. Arsa thah hna cu pu le cung ah lawmh nak rawl ei  tti nak rawldangnakser miphun khat khi a si ko.
Phunthawh cu kanmah Haka hrihruai vialte tthit um imanh mi ah siapi in pipu lioin khiah miphung a si. Cu caah  Mirangchan lio in kanpipu an hna raktlak vecang mi ning in an rak khiah tawnmi ah siapi tangka 100 le siate 50 ti bantuk symbol – Kawlholh in  tinke-ttahcaah lak khawh mi asi.
Burma Baptist Convention 1977 kum Haka an rak tuah lio ah  President an i-thim I,  achuakmi President pa nih alutmi President pa kha ka ttuan ton mi zungrian vialte cu ni atu can hin  in na kut ah kan pek dih cang ti mi “ting ke ttah” symbol ah  thing inser mi sobul a pek I sobul akutcung a umcangka in biaachuak mivialte President thar pa ttuanvo asicang ti rirelnakkhi asi.
 Kanmah zong   cu bantuk in nupi man cu rualchan thi aa tlaimi a thar in kan si cang, aa daw ding aa hram ko ding kan si ti tleihkhih naktingke tta symbol in kan i-peek kan i-manh mi a si ve ko.
Atucu phung a ser khomi  mipi thimmi parliament zong kanngei lo, Ramkulh Council zong kan ngei lo . Parliament hlun hna tlak pi nak in Chinmipi thim mi Chin Affairs Council nih 1962 hlan ah an rakser mi Chin Special Division Act 1948 upadi long cu Chimmiphun Family Law  kan hman khawh mi asi. Cucaah CSDA chung Chinmi tthit umphung cu aa tthi ummi hna tthit umphungtlin ning in tuah rih hau cu asi.
 Cucaah kan mah nih atu kan ttial bantuk cun siapicaah amahsiapi thing mang silo in Mizo leiTedim lei tang ka in siapi caah 100 , siate caah 50 atu zong ah thitumtik anhman bantuk cu  thing sobul symbol an ichanh bantuk phun ah cun tthit umphungtlinnak tuah khawh ning cu a ummi asi.
Cu bantuk in thisa rual chan aa tlaimi aa daw ding,aa tlaihchan ding  kan si cang ti i-hngalh ternak symbol ah mann ahrang hrang in a ummi hna Pu mann, Nu mann, tta man, ti-awk, naupuak nak kawi ti bantuk manh phung zong khi Mizo lei nih antuah bantuk khin fang nga, fanghra ti bantuk artleizul mann co ter phun in an imanh ah cun    mann ka co khawh ve mi, ka mann akacomi ti i-hlam khawh mi dawtnak hri zam bantuk ah khin lak mi le ruah mi Laimi nunphung ah a um dih cang mi asi.
Cu caah ramleng avai mi fanau hna nih mah miphun tthit umduh tik ah remcang ngai in phungtlingin Laimi nunphung nih a ser khawh nak lam a ummikha tuan deuh ah kan ttial kha asi. Hi-ka ttialmi hi kha hmasa ttialmi he relchih awk asi.  Krifa phung in kutsihnak atuah lomi zong nih kanmah Laimi nunphung in phungtlingte in itthit um khawhnak a umve tiduh mi asi . Cu tibantuk a san tleih nak le a hman nak sullam an ngeih mi cung ah kan nunphung kansunsak khawh nak lam a um mi khi ruah awk ngai asi . Cucaah CYO biahalmi kong ah hitinruah ning a um kha ttialduh mi asi.
 -Kawl tthit um phung timi cu innpa lo pa kiangkap nih nu le va an si ti in an pawm khawh mi hna asi ti an chimpiak hna ahcun   phungtling asi ti hna khi a um ti bantuk asi.  Biaknak lei ah Buddha biaknakcawn piaknak hi kerkawi ngai in a nem ngai mi an ngei na in zulh theng lomi aum ngai mi an si ko hna.
Mipi thim mi Parliament a um ahcun chan adawi khomi upadi cu remh leng mang khawh asi ko. Ralkap cozah nih phungtling lo mi tupung cozah in an kan ukmi hi ram a rawk timi cu a si ko. Cu tin kum 50 chung ramrawk mi kan si caah zei hmanh aning canglo in akal mi ram cu kan si rih ko . Cu caah mipi thim mi upadi aser ding Parliament a um lo mi nih cun ram arawhnak cu alangh ter mi asi.  Cu lo ahcun updivialte kum 50 chung aa remh len  kho ko hnga.
-Women rights timi cu an mah nu nih pa tluk in an tuah khawh ve mi ah Pa zat in covo hmuh ve ding ti in lak hau khi asi hnga. Americaah hin nu hi ralkap an tla kho I, ral hmai ah kal ter lo ding in ruah mi an ngei. Iraq ral asi tik ah ral hnu ral hmai a umti lo. Kawika hnuleihmailei sir lei kip in zeican paoh ah ral an rat khawh caah a zapi ral hmai dih asi.
Cu caah nu ralkap pawl zong ralhnuralhmaitichia hnak hlei a u lo caah ttha lak ral nih an kah ca hna ah a thi mi an tleih mi hna nuralkap an um tik ah nu nih an ttuan khawh lomi ah covo hal ve ding hi a con ngai mi an lo ko. Nunu pakhat cu pa he ralkaptraining tuah tti nak ah patluk in cu ralkapchung trainig ah aa zuamlen na in aa harh tuk. Cu  caah hi tluk a har mi hi naingan ye in covo hal ding ah tuah khawh mi asi lo ati I, cu ralkap training in a chuak ko ti asi.
Cucaah kan nun nak caah kan I hman mi hriam hrei  thilri  nih minung pumpak in kan ti khawh lo mi she in tuah khawhnak asandeuh ah cun patluk in nu nih an tuah khawh mi atam ve lai I, patuah mi an tuahkhawh mikip ah patluk in covo an hmuh ve ding khan ah thil si ning a um mi a lo ngai ko.

-Hi ning in an ruah cio ding ah ruah mi dih asi ko. Atu lio nu nih pa he tluk ceo in covo an hal mi cu patluk in an tuah khawh ve mi ah pa he aa tluk in covo a za in an hmuh rih lo mi an hal mi asi in ruah asi. Damte in, Lnk.
Dear Upatmi Phungkil Lian Uk ( Lawyer Lian Uk),
          Natialmi ka rel le, ka rak nuam ngai Nunphung hi Mikip nih Value cio ah rak ichiah , rak itlaih cio arak si kan umnak, kan hrinsornak ti le khuaram hoih in adang cio, Minung vahvaihnak theipar kan ti lai cu.
Biahal kan duhmi a um i zangfahnaktein rakka hrialh (chim) kho law ka lawm ko hnga;....... ..

1. Dowry Prohibition Act, ti'h Bangladest, tbk te hna Indian miphun cheu khat pawl hna cu he ti'h an khel an mer cang tung Lai mi nih teh zei tin dah kan imer ve lai.... Man aphit mi tete an um pah ziah mah cang i kan Nungphun value hi kan iphit awk asi ko ti'h maw na ruah??

2.
 Chin Special Division Act S. 19(3), le Myanmar Family Law, te hna zoh tik le, Myanmar Budhist Women Marriage and Succession Law, 1954, tbk khi date out tuk cang lo maw? Mizapi ca'h "rual-rannak) achuahpi kho taktak lai maw? Asilo'h, Europe Hmairang le Vai pawl nih Kawlnu pamh hmaituk ruangah 1954 law khi an chuakmi asi i "emotional " in sermi Upadi ti khawh asi, cuca'h athlen bak in thlen ding asi hnga ti'h na ruat maw?

3. Women Right is Human Right, ti asi hoi i Gender Dev't lei akal mi UN, NGO,INGO , tbk pawl nih teh zei tluk in dah Miphun tenau pawl Nunphung khi remh an itimh ( Mizapi ca'h zulh awk atha lo mi le rualrannak achuakpi lo tu), asilo'h Laimi cu kan kan Nunphung te in kan kal awk asi ko ti'h, Kawl nih Myanma Nii, Myanma Haan - Think Globally, but act locally, ti mi an itlaih i nihin tiang, Tlangcungmi pawl cu kan lo ko, an kan iapirh tuk cang. Naruah ning?

4. Customary Law khi, asining cu zeitin dah Customary Law Vs. Laimi, ti'h topic tar sih law, zei tin dah result kan chuah ter hnga??? na hmuhning? Mai Vs. Adam, ti silaw teh, Laimi nih kan cohlan awk asi ko na ti maw???
 Local Christian ethic rumro i nunphung zawngzang tlaih i itlaih hi, kan hla nih "Pangpar Hna cu an par i, atu ah an ziam tthan ati hoi tung, Jurist pawl nih, Custom cu chan he atlak lai, pipu chan zulhmi asi lai, Mizapi ca'h rualrannak achuahpi lai ti'n an pom tung. 
Kan vawlei hoi KHrihfa ram le Muslim rampawl nih Adam biafang ah an buai cang tung, ...Vatican Pope ( Vatican Vampang) le Extrimist pawl nih an duh lo i conservatism pawl nih "Adam"an an dir peng. Women Right is Human right ti asi hoi,
 Kawl Cozah nih Hlawh hlang akham, Nauthahnak sual apek hoi (biaknak in arami Nunphung.. cannon law) kan ti lai cu. Nunphung hi kan itlaihtuk ve asi ah cun, " Theory of Non-highly Prostitution" ti hna kan chuak sual lai maw??
 Berlin Vampang hmanh acimh vuaimai cang tung. Laimi nih Human righ ti'h kan duh ngai tung, Women right hi Laimi hmuh ning ah Human right ah kan hmu kho rua lo, 
"Adam" nih a kan phenh ko rua......... .. hi zawn ah Customary hi zeitin dah zulh sih law athat lai????????? ??

4. Kanpi Suh Gyi zong hi China Conference,1995, audio tape in abiachim mi ah Women Right khi human righ ah 100 ah 40 % chiah dawh asi, a catialmi rel tik ah, Laimi kan Pa le nih Woman right hi nan kan dirpi awk asi lo maw? zeitin shape in dah kan dir lai?
Note; atawi fiannak in Customary Law Vs. Laimi , & Mai Vs. Adam, ti'n hrilhfiahnak in rak ka chim kho law ka lawm ko hnga.

Toidor Upatnak he
Salai C.Van Lian Cung, Law in Inter'l,IHL, Customary law

A people of the same religion and culture shattered by international boundaries
                                                                                                                                                                                                   By Pu Lian
Dear  all,           
I appreciate people who have interest in the issue to have a joint single name for all the related people in the Indo-Burma-Banglade sh borders as they are the same people religiously, culturally and, linguistically speaking one of the same branches of Tibeto-Burman language in addition to the same physical feature they have of  Mongoloid ancestries.  So in support of such people, I would like to make a presentation  here to be  considered by all.
Of course we are to see differences even among the siblings of the same parents if we seek for our differences, as we should also find so many similarities among all human beings as the people of the world. But what we mean by the same people here is the people whose similarities over weight their differences especially similarity of religion in addition to their other similar affinities.
 Thus the similarities that makes the people on the borders of Indo-Burma-Banglade sh borders as a single people to have a singe name to include  all of them  is presented here. The similar affinities  among the people of the Indo-Burma-Banglade sh borders accepted and recognized by the British in the Chin Hills Regulation 1896 still stand as the  very convincing evidences tii today.  Many of us, on the above mentioned borders can easily conceive that we are really the same single people  if we set aside all local prejudices we have had. So it is presented here to be deeply considered of the great advantages we could all get by doing so.
When we think of our political future,  even though it may be just a day dream for people of this generations who are much infested by local prejudices, we have to think it interns of the frame work of the United Nations Charter and its protocols as they are internationally accepted principles because  we are to be far sighed as assaying goes boundaries are drawn and redrawn and history are written and rewritten.
 According to the case of the United Nations and Portugal in 1963 and the proclamation of Universal Declaration of de-colonization,  the prima-facie principles of evidence for a people under a single name to get self governing territory should be that the people concern should have the same distinct language and culture in a clear cut boundary of territory.
  We all the people on Indo-Burma-Banglade sh borders in comparison to Indians, Bangladeshis and Burmese/Burmans have already accepted each other from one region to another that we have so many similar affinities to be a single people under one name. So we are now in search of the most inclusive name out of the several names in local and international names with which people outside our common frontier have recognized us.
 It will be very wrong if some people think that any popular nomenclature without any historical background could be possible for a national name. It may be possible in the case like North America, which Columbus discovered as a new continent to which the name given was just the name of a man who drew the map of it.  We can take any name in such case, as there is none to challenge the name. But there is no a single land which is undiscovered on earth these days. 
In normal cases, as we have mentioned above, the legitimacy of owning a territory is so vitally needed for a people in claiming the territory as their own according to the principles set forth for people who would like to claim a territory. The reason is we are to expect any people or parties who will challenge and question such claim.
So it means that no name for any territory can be given without any consistent historical background of the territory concern. It should not be like Jesus Christ was crucified with a mob decision. No one justified the crucifixion of Jesus Christ to be a just and fair decision. So the Judge, Pilate, himself even cleansed his hands with water that he was not responsible for the unjust crucifixion of Jesus Christ. The reason was there was no sufficient criminal evidence to crucify Him to death even in Roman’s law in those days.
Here we have the names “Mizo” and “Zomi” the reverse name of each other.  The name “Mizo” has been created as Mizo Union in 1949 having an area of only 800 square miles today, almost only half the size of the present Chin state.  “Zomi” was also created as Zomi Baptist Convention only as the name of a Baptist Christian organization in 1953 having no any clear territory in legal government administration.  It is somewhat like a vague name with no specified territory.
Both names have been created only after India and Burma Independence in the territory of Indian Union and the Union of Burma respectively. So the two names have no any distinct existence by themselves previous to that date in the history. So India and Burma respectively can claim them that they are respectively created within the territory of the Indian Union and with in the territory of the Union of Burma for having no existence any where else before the date of the independence of India and Burma.
The name Kuki might claim that it has existed since before the time of independence of India and Burma, but it is like a vague name as there is no clear-cut boundary of territory till today. So it is like if it is not in existence so far like the name Zomi.
Nagaland and Naga Hills could claim that the name Naga has been in existence in the Greek literature since 650 AD. But the two areas together are not even smaller or not larger than the present Chin State territory.
The so called Chin-Kuki-Mizo- Naga people now as we have mentioned as the people of Indo-Burma-Banglade sh undeniably recognize their common similar affinities as a people in addition to them having the same native religion in the past and having the same common religion, Christianity, at present in this modern time though they are at present in different small patches of territories divided by international boundaries. But there is no territory to be claimed in this name Chin-Kuki-Mizo- Naga in the history.
We have ever once posted here in this Kuki Forum that a people without a territory is like if they do not exist. We took the Gypsy people as an example who exist without a territory in many countries and they remain secondary citizens even though they took the citizenship of the country they live. Israel people reestablished their own territory as an independent nation country in 1948 as they could no longer tolerate being in diasporas for two thousand years like Gypsy.
            The Chin-Kuki-Mizo- Naga once jointly had together an undeniable territory of definite clear cut boundary of their own, demarcated by the Chin Hills Regulation 1896 which was recognized internationally as a part of the law of the British government and its Empire by the colony countries in the Empire and by all the nations that recognized the existence of the British government and its Empire. Many of those colony nations in the British Empire have been now UN members as sovereign independent countries.  They could come to support our boundary as they are to recognize the existence of the Chin people and their territory through the existence of the Chin Hills Regulation 1896 which is the authentic evidence still existing in many libraries.
That territory in which the Chin Hills Regulation 1896 was enforced was designed to be a British province under a British governor from the beginning of its annexation by the British till it was meant to carve out to be a Province under the Crown Colony scheme in 1946. It was for administrative purposes divided into not less than five districts such as the two Naga Hills Districts, Lushai Hills District, Chin Hills District, Chittagong Hills Tract District and some more districts in all of which the same law Chin Hills Regulation 1896 was enforced directly or indirectly as the territory of the same people administer able with that single law as a people.
            Even Pu A.Z. Phizo, the Nagaland leader who led the cause of Nagaland independence unsuccessful in his lifetime was said to have lamented that the Crown Colony scheme was lost by all of us for some reasons.  It shows that he accepted the five districts to be under an administration for the Crown Colony Scheme was certainly that could lead us to total independence like the vision of Pu A.Z. Phizo and Pu Laldenga.
             Many people within these five districts still dream the creation of freedom of the five districts, which are now Nagaland, Mizoram, Chin State and Naga Hills or Khamti District and the Chittagong Hills Tract district as they accept that we are a people of the same culture and religion which once owned a vast territory of clear-cut boundary but shattered into several portions by international boundaries.
            The universal concept is that it is the dream of every self-respecting people to have freedom to decide and determine their own fate according to the UN Charter and many of its protocols. At the same time there is no permanent boundary on earth. Histories are written and re-written and boundaries are drawn and redrawn at the bidding and will of the people.  The mighty Soviet Union was undone in 1990 and 15 States including Russia came out from its gigantic ruins. However, we are to be aware that those 15 states become into their being of what they are now basing on their respective historical backgrounds. Israel could claim their historic territory created at the time of their history under King David and Solomon, as the demarcation of their clear-cut boundary exist in the internationally recognized Book, the Holy Bible.
Pakistan and India separate each other on the line of different religion of faith though they were both Aryans. The people who occupied the five territories today -  Nagaland, Naga Hills, Chin State, Mizoram and Chittagong Hills Tract were once in one territory as the same people of the same native religious belief and the same language of a branch of Tibeto-Burman language of the same Mongoloid ancestry.
We usually wrote that mothers of the people in this territory of not less than five districts would see a blue small spot in the buttock or around it of their babies to realize that the people in the districts are the same and only one people. In addition to that they share the same religious faith in their modern religion the Christianity that they all transformed it together to be their common modern religion at the same period of only a hundred years from their similar native religion.  Our great difference with the people of Aryan ancestry is that they do not have that blue spot in their babies’ bodies as a wonderful thing of God creation.
Their national name Chins and their territory, the boundary of which was demarcated in five districts under the international recognized law, the Chin Hills Regulation 1896 is now existing as a strong authentic evidence with which they were ruled under the British Empire once. It still exists as very strong evidence with which to claim their territory outside India and Burma as the two countries of which none except the native people of the five districts have full authority to claim it together.
The British when they annexed India in 1760 AD and Burma in 1885 AD., discovered a vast independent territory which none of India or Burma   ruled outside their territories. They found out that the inhabitants of the vast territory practiced the culture and language of the people so inscribed as Chin in the stone inscription created in 750 AD and discovered it in 1300 AD. No trace of Burmese settlement was found throughout the Chindwin valley above Mon-ywa till 1500 AD except that the whole territory was left only to the Chin people.  The name “Chindwin river” was given after the name of the Chin people meaning a river within the Chin territory.
You will see no other names Mizo or Zomi or Kuki or Laimi or Cho except Chins which has such a wide territory in its name supported by the Chin Hills Regulation 1896 which is internationally recognized once and the name Chindwin river and the similarity of native culture and language and the modern common religion, the Christianity which has been shared and transformed from their common native religion as it was so close to it in the faith of life after death and the sacrifice both believe. 
The name Naga was said to have been mentioned also in the Greek literature round about 650 AD.  But Chins were also called Nagas by Indians that came to Chin Hills in the early days of the British rule by judging the similarity of their native religion and culture accusing them of too being head hunters like Nagas which the Chins ancestry should not deny.
 If this people, so name by some people as Chin-Kuki-Mizo- Naga want to claim a common name with the territory it covered once in the history that hold them together on the basis of the cultural similarities and religion, there is no better name than Chins. The reason is it had held all of us all together once with which we were all internationally recognized not only by the would be independent nations in those days which by now are in the UN members. But the name Chins was recognized also by all the nations which once recognized the Chin Hills Regulation 1896 as a part of the Law of the British government and the British Empire. The Chin Hills Regulation clearly defined as Chins includes Lushais, Kukis, Nagas, Chins in the Chin Hills and any person who practice the culture and language of the Chins.
We are all to accept that the invasion, the annexation and ruling of our territory by the British was for our own good as a blessing in disguise of our heavenly Father and Jesus Christ whom all of us in Nagaland, Mizoram and Chin State have proclaimed as our only Lord and Savior. It is the teaching of Jesus Christ in the Lord’s Prayer to for give and forget as He himself forgave those who crucified Him, as they not know what they did. 
Let us realized that any mis-happening in the North East India is all due to “Divide and rule policy” adopted as a method to hold the great India together to be able to control all the warring minorities as undeveloped tribal people from the central. Thus all the mis-happenings in the North East India are all for us the Christian land and Christian society to forgive and forget for our lasting freedom in peace and prosperity like our Jesus Christ did to His crucifiers.
It means that we all of us have been in the same religion in the past and present. It was because of our similar faith in our native religion which was very close to Christianity in life after death in heaven and in the sacrifice of the life of Jesus Christ that our fore fathers in the same period and span of a hundred years all created our land to be a joint Christian land where the Lord Jesus Christ rule us with his Holy Bible together in the same faith in Him.
Let us not turn deaf ears and blind eyes to all these glaring evidences because of local prejudices and the childish and lowly metal interpretation of the term. It is a name bestowed to us by our Lord to accept that the discovery, the invasion, annexation and ruling of our territory by the British had happened as a blessing in disguise to us as the same people in its truth in the same name in a very vast independent land in which no one ruled us once except by our native royal families and land owners outside any world power.
Having the name Chins in the past to modern age as our national name is thus like a lottery ticket that will lead us to total freedom one day. Thus to discard the name Chins will be for us like a Hong Kong porter man who discard his lottery ticket in his yoke in over joyfulness of getting a lottery money of a million. He thus threw his yoke far away into the sea waves in his over joyfulness thinking that he no longer need his yoke as he had become a millionaire rich man by getting the million money in the lottery ticket.  But it was no use when he was in serious repentance for throwing away his yoke into the sea when he could no longer draw the million money to remain as a poor porter man again because he could no longer find the ticket in his yoke anywhere else again.
So we shall be now here like him if we discard the name Chin that holds our total freedom in it. It has been the name accepted for generations with pride as a symbol of distinctive cultural and political identity. Actually no one knows what it means originally, it might not come from Burmese language as Burmese were latecomers into the present territory of the UB. It just means the name of a people including Lushai, Kukis, Nagas; Chins in the Chin Hills and any person who practice Chin language and culture. Thus to inter prêt it otherwise could mean an insult to the people.
What we have to be aware of is we can no longer take any new national name without showing the evidence of its historical merits, as we have to expect that there will be people who will challenge our claim of territory with our national name. If we cannot show the historical legitimacy of our ownership of the territory in competing with others, our claim will be no match to the challengers.
No national names of ours in local dialects have better and consistent historical back ground than the name Chins as we have shown above. India adopt English as there county’s official language approaching to have several official languages in which Manipuri, might be Meithei, is one of them. Our several dialects among the Chin-Kuki-Mizo- Naga have already many similarities in their grammar and in their vocabularies which could all be mutually intelligible one day if we nurture by creating ever-easier communications by all means.
But let us not forget that the local names like Cho, Kuki, Laimi, Mizo, Naga, Zomi will keep on existing though we may take Chins as our international name like the local names Bharat and Hindustan keep on existing though the name India is adopted as an official international name of the country. Please see also in the attachment as it will be easier to read.Thanks for reading patiently. Lnk.

References:-
1).The United Nations and Portugal by  Franco Nogueira, Foreign Minister in the Government of Portuguese, First Published in this Translation by  Sidgwick and Johnson Ltd  1963, First Tandem  Edition 1964, Published by Tandem Book  Ltd., 33 Beauchamp Place, London, SW 3
2).    “Emergence of Chin Hills Regulation: 1896:Its scope and importance in history” in Page 261 of  the book “Chin History, Culture and identity Edited by K. Robin published on behalf of The Euro-Burma Office, Brussels, Belgium & Department of History & Ethnography, Mizoram University, Aizawl by Dominant Publishers and Distributers  4378/4-B, Murari Lal Street, Ansari Road, Daryaganj, New Delhi – 110002; Ph. 011-23281685, Fax: + 91-11-23270680;  E-Mail: dominantbooks@ post.com.

MIPHUN LAAM- RUAKHA TLAK LAAM KONG  CINKEN HERH MI PHUNGPHAI
Ulenau hna,
Pu Rual Bik nih Ruakhatlak cu nu nih laammi asi timi hi atuanbia umtuning ah biahman asi tiah vun langh ter ka duh ve.
" Ruakhatlak hi Chinmi lakah lukhengcung samtawmmi (Lai Tribe ) nih kan ngeihmi asi, hnulei samtawmmi ( Mizo tribe , Zomi tribe ) le siarlei samtawmmi ( Chou tribe, Asho tribe etc. ) nih an rak ngei bal lo naain, tuchan ahcun, Chin miphun dihlak kan laam ah achuah cang " tiin Laimi kan nunphungphai kongkau ah Pacan taktak arak simi, tleicia Pu Ro Thang nih arak chim.
Cun Ruakhautlak hi sarthih in athimi Nu ( e.g. tipam, tipam, rulcuk, khawnden, hliamkhuai tbk. zawt loin athimi hna ) caah tuah piakmi asi. Cubantuk in sarthih in athimi Nu hna khi, an thih hnuah, athih tertu ( e.g. Mei, Ti, etc ) nih, an thlarau kha um thiam loin, fingkip tlangkip ah adawi hna i, vansanglam in an um, tiah an zumh. Cucaah Nu hna cu, Ngahring an dawi piak hna i, cucu, "Ngachuk" tiah an auh. Ngahring an dawi piak hna i Ruakha cu, an tlak piak hna. Ngahring an dawi tikah, athimi athlarau caah, eiawk Banhla, Fu, Theithu, tbk kha laamtluan kipah, an chiah piak. Ngahring cu tiva ah an dawi i, tiva ahcun siseh, Inn an tlun hnuah Inn ah siseh, Ruakha cu an tlak piak. Rua an khawn tikah, alaammi nu ake, Rua nih aceh loawk khi abiapi. Asullam cu sarthih in athimi Nu athlarau kha harnak chung in aluat, Kawlholh in Cut-de timi bantuk khi asi. Cuticun Ruakhatlak cu Sarthih in athimi Nu caah laampiakmi phun asi. Asinain Caan asau tikah, pulthih in athimi, athih an ifahsak tukmi fanu  hna ca zongah, Ngachuk timi Ngahringdawi cu an tuah piak ve hna i, Ruakha an tlak piak ve hna i, Ruakhatlak cu Nu caah tuahmi phung bantuk ah acang than.
Tuchan hna ahcun an remh lengmang i nulepa he an laam long siloin, pavuah hna an kan lek hnawh, nulepa hna hmaitonh in an kut an vun itongpah, zeitin le zeitindik, an kan laam piak, hla hna an sak chih, acaancaan ahcun an dih kho tilo i kei hna cu Ruakhatlak laam zoh hi ka lungre athei ngaingai. Asau tuk an laam i zoh anuam in ka thei tilo.
Ruakhatlak hi Vietnam, Philippine hna zong nih an ngei ve. Culong siloin History Channel nih an chuahmi Vuleicung miphunkip nunphung Video khi hei zoh ah cun Vuleicung ahhin Ruakhatlak hi arak hmangmi an um len ko.
Singapore Chin national Day hmanthlak cu an ropui ko hi ta. 
Aa Ngun pa ( Lian Cin ). 
,

From: Rual Bik <rual_bik@yahoo.com>
To: "Rungcin@yahoogroups.com" <Rungcin@yahoogroups.com> 
Sent: Saturday, February 25, 2012 2:15 PM
Subject: Re: [Rung] Celebration of 64th Chin National Day in Singapore




Kawi Siang pa,
                             Ruakhatlak cu mah ti hin, nu lawngte an lam awk a si ee. Pa kan itel ve tawn khi a rak si lem lo. Hlan ahcun, nu kawr pa zong nih an ihruk ve bantuk khi a si. Cu ruangah nu kawr cu pa taa a si ve ti awk a si lo.  Kannih Laimi cu kan nunphung hi biatak tein a hlattu an um ti lo i, a tuanbia lawngah kan tang. Ruakhatlak cu t'ha tein zoh hmanh ulaw, nu rian, nu nih tuah hnga ding hrim a si aa thei ko. Hlat lo zong in theih khawh a si ko. A nu tuk cu! Kaa tel pah tawn i, ka lam bal lo. Meithla maw, Fei maw, Khuang maw, Siaki put lawngah kaa tel.
         Nu nih meithal in sa a kahmi an um ve ruangah meithal cu nu thil ah kan chiah awk a si hlei lo. Meithal he chukcho hrawn le kaipi ding hrim ah pa rian hrim a si ko. Mi va thah, sahrang hna va kah, pa hmanh ah paralt'ha rian. Boxing zong khi nu nih kan tuah kho ve an hei ti ve caah an thawnghter hna ve hna. Chairman hna nubu pawl nih, Pi Indra Gandhi hruainak in Chairperson kan ti lai, tiin an thawk. A hodah nu boxing minthang kan theih. Muhamad Ali fanu Ali lawng. Lai phung ah seh, kan kal: Lai phung ah, nu le nu an ivelh ahcun zei anti kha? Pa rian, nu rian a um. Thiamthah hna khi pa nih thiam khawh tukmi a si ko. An tahnak ding tu pa rian tiah, pa nih ser piak a si.
        Paih belte, tha kan pektuk nakah hlasak le lam hna kan sunsak ti lo hi a pawi ngai ka ti. USA ah, Indiana hi paih a thawk hmasa kan si i, kan thawkkaa ah hin hmuhsaknak( a-hlah-piah) phun in kan thawk. A kumvoi ah a taktak in seh, ti a si i, atu ahcun paih lawngah kan lung a um dih cang. Halkha ah "Zu National Day "an ti tawn bang, "Paih National Day" ti a hau ve cang rua lai. "Ruakhatlak, a lam ahcun pa telh ti hna hlah usi"
Lawmhpinak he, ka ruahnak tlawmpal,
Damte in,
Rual Bik


From: Ro Thawng <rothawng@yahoo.com.sg>
To: "LAIFORUM@yahoogroups.com" <LAIFORUM@yahoogroups.com>; "rungcin@yahoogroups.com" <rungcin@yahoogroups.com>; "ccfsingapore@yahoogroups.com" <ccfsingapore@yahoogroups.com>; lai cf <laicf@yahoogroups.com> 
Cc: "thuurain@thebrokenwings.net" <thuurain@thebrokenwings.net> 
Sent: Saturday, February 25, 2012 11:08 AM
Subject: [Rung] Celebration of 64th Chin National Day in Singapore



Celebration of 64th Anniversary
Chin National Day
 in Singapore
Singapore, February 19, 2012
The 64th anniversary of Chin National Day (CND) was successfully celebrated by the Chins living in Singapore on 19th February 2012, Sunday from 1:30pm to 7:15pm at the 1,200 seater Convention Centre of Singapore Polytechnic. The attendance was estimated to be about 1,100. The whole event was presented by Tin Moe Lwin, a famous celebrity from Yangon. The celebration was officially opened with a word of prayer by Rev. Dr. Cho Mana Ling (Mindat), in-charge pastor of Myanmar Service at Church of Singapore (COS).
 
The programme was divided into three sessions. The first session began with a short video clip presentation of about 7 minutes, showcasing rare photos of Chin people, beautiful landscapes of Chin State, archived photographs taken prior to the British occupation (1892) and a brief history of Chins and Chin National Day which was compiled by Van Thawng Lian and Ro Thawng. This short presentation caught the attention of the audience who had never been to Chin State, most of them Singaporeans. One of the 64th CND sponsors, a Burmese businessman from Peninsula Plaza, said "I have never thought the landscapes of Chin state will be that beautiful and the place will be that nice. I would like to travel and see for myself one fine day." Among the audiences were Singaporean students, invited by our Chin students, who saw the beautiful sceneries of Chinland for the very first time. They expressed that they liked the hilly mountains view, the towns and villages situated on top of the mountains as well as the Var bridge (Manipur River) and the beautiful Bungtla water fall. Another Singaporean, who had been providing musical equipments for most of the Myanmar concerts here in Singapore commented, "I have never known about Chin people in Myanmar in the past, thinking only that you all are Burmese. Only now, from that video clip, I know about Chin people and I see such a beautiful place."
The celebration continued with a welcome speech and greeting of honourable guests and the audiences by Mr. Ro Thawng, chairman of the 64th CND organizing committee and chairman of Chin Christian Fellowship, Singapore (CCFS) in 2011-12. Distinguished guests invited include 1st and 2nd secretary of Union of Myanmar Embassy in Singapore and representatives from each indigenous people of Myanmar such as Kachin, Kaya, Kayin, Mon, Rakhaing, Shan and Bamar. 
The second session began with performances of various Chin traditional dance such as Thang Ho and Lian Do Dance by Zomi Family, Bamboo Dance by Falam Christian Fellowship, Group Dance by Mara Evangelical Church, Bamboo Dance by Mizo Christian Fellowship, Saar Laam (victory dance) by Lai Christian Fellowship and Harvest Dance by Kachin Christian Fellowship.
The energetic dances were followed by a colourful array of fashion show depicting Chin traditional costumes from Hakha, Falam, Tedim, Mindat, Paletwa, Mara, Mizo as well as costumes of other ethnic groups in Myanmar. The beautiful and colourful traditional costumes fashion show ended with a modern dress fashion show.
  
Following that was a 10 minutes recess, during which a short video clip was presented in honour of the Academy award winner for Best Actress in Leading Role for 2010, Zung Cer Mawi aka Thet Mon Myint who hails from Falam native. She was the first Chin to be crowned the highest honour for her outstanding performance in the industry. The 2010 Academy award presentation was held in the capital Naypidaw on 5th February 2012 and it was telecasted live from MRTV-4 to the whole country. At the end of the clip, the audience gave an overwhelming respond with a thunderous round of applause. Academy Zung Cer Mawi initially planned to be in Singapore to participate in our CND celebration but she had to recall it due to her tight schedule for shooting films in Myanmar. The short video clip was followed by a performance put up by Sunday School children from Falam Christian Fellowship (FCF). The second session was then closed with a word of thanks to everyone, given by secretary for CCF, Michael Pau Khan Thawn.
The third session continued with live concerts accompanied by a music band that was made up of and started by Chin musicians called Desert Rose. The band comprised of Salai Cung Aung, lead guitarist, Seng Aung on drum, Jinpi on bass and Mung Mung on keyboard. A total of eleven (11) singers were invited for the concert, most of whom are nation wide well known Chin singers. Invited artists include  Sung Tin Par, Sang Pi, Chaw Su Khin, Thawn Kham and special guest singers, L Lun Wa of Kachin and Wyne Suh Khaing Thein. Regional singers from Chin State were also invited, namely Susan from Falam, Van Dawt Cin from Hakha, Lai Mary from Mara, Lalnunsanga from Mizo (Tahan), and Esther Cingsan from Tedim.
Chaw Su Khin said, "I am truly Chin of Sonetu tribe, born in Rakhaing State, raised in Shan State and live in Yangon. I am very proud to be a Chin, and very honoured to be here with Chin brothers and sisters in Singapore." The veteran Chin singer also added, "I am so surprised to see so many beautiful Chins dressed like this at the same time."  All the singers gave their best shot and the audiences enjoyed themselves and were very satisfied with the performances. 
The main sponsors of 64th CND celebration were Myanmar Airways International (MAI), Lily Shoes Collections, Chin Hill Collections, Mr. & Mrs. Ro Thawng and co-sponsors were business companies and individuals such as Thapyay-Nu, Than Than Travels, YaNant-Thit Restaurant, Royal Fashion & Shoes, Lucky Boss Film & Video production, Taw Winn Pte Ltd, Forever Enterprise, Pu Pau Za Mung & family, Mah-Mah-Kyi Mawlamyaing Hair Saloon, The Look provided professional makeup services and The Broken Wings media provided video live screening using multiple camera, recording and productions.  A special word of thanks was mentioned to singer and song writer, Sangpi, for his priceless contribution to make this event possible. 
The intangible benefits from CND this year were enormous. Our beloved brothers from Paletwa, Mindat, Kanpalet and Asho also turned up despite our ethnic and religious differences and we celebrated this historical Chin National Day hand in hand with them. On top of that, the rich and vibrant Chin customs, traditions, cultures and costumes were also showcased and proclaimed to the world. The entire event was recorded in High Definition video by the Broken Wings Media Pte Ltd, owned by Myanmar businessman Mr. Thurain John Moe and the recording will be available in Blue Ray disc and DVD in a few months time.
  
Chin National Day is celebrated every year in Singapore since early 1990s with worship service and the 64th anniversary Chin National Day is celebrated grandly for the first time  and organized by Chin Christian Fellowship (CCF) founded in 1995. CCF is formed by representatives from various churches and Christian Fellowships that use their mother language as base for worship such as: - Zomi Innkuan Singapore (ZIS), Falam Christian Fellowship (FCF), Lai Christian Fellowship (LCF), Mara Evangelical Church (MEC), Mizo Christian Fellowship (MCF) and Lai Christian Fellowship (LCF). Chin individuals from various denominations that worship in Burmese services such as Church of Singapore (COS), Elim Myanmar Christian Fellowship (EMCF) and Full Gospel Assembly (FGA) also form part of CCF. CCF organizes combined worship service five times in a calendar year:- 1) Chin National Day in February, 2) Sing Song Service in May, 3) Mission Day in July, 4) Khuado Festival in October and 5) Christmas in December. An Inter Fellowship Friendly Soccer Tournament is also held every year on Labour Day, in the month of May, under CCF. 
The first ever large scale celebration of 64th Chin National Day in Singapore was not only made possible but also a success at such huge scale is all thanks to the hard work put in by every member of the Organizing Committee, the support and contributions from all members of respective fellowships, the sponsorships and donations from each dedicated individual participant and last but not least, by the grace of God.
The celebration of 64th Chin National Day was concluded with a prayer by Rev. Esther Lam Ciin of Elim Myanmar Christian Fellowship (EMCF).
Ro Thawng                                                                           Michael Pau Khan Thawn
Chairman                                                                             Seretary
Organizing Committee                                                          Organizing Committee
Celebration of 64th Anniversary Chin National Day                 Celebration of 64th Anniversary Chin National Day                       
Singapore                                                                             Singapore 
 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
                                              PHOTO SECTION
 Pu Ro Thawng, chairman of CND organizing committee, welcoming and greeting guests and CND participants
64th CND being celebrated at Singapore Polytechnic's Convention Centre, holding capacity of 1,200. 
         Performing Than Ho and Lian Do dance by Zomi Family in Singapore
              Pa Mang Lian Thang leading the role at Thang Ho and Lian Do dance
             Performing traditional Bamboo dance by Falam Christian Fellowship
    Performing traditional Bamboo dance by Mizo Christian Fellowship
 
Performing traditional Saar Laam (Victory dance) by Lai Christian Fellowship (LCF)
   Performing Harvest dance by Kachin Christian Fellowship in honour of Chin National Day 
      Colourful traditional costumes of Chin togerther with other ethnic groups in Myanmar
           Karen and Chin traditional costumes
    Presenting a token of thanks to AungChanThar Pte Ltd, received by Sayama Betty Huai
      Action song performed by Sunday School kids of Falam Christian Fellowship
  
Mara singer Mai Lai Mary thrilling the crowds             Mizo singer Lalnunsanga rocking the hall
             Veteran singer Esther Cingsan from Tedim
                   Singer from Falam Mai Susan entertaining at 64th CND in Singapore
 
          2nd Prize Winner of Melody World Singing Contest in 2009, Van Dawt Cin from Hakha
      Nation-wide well-known Composer & Singer Sangpi performing at 64th CND in Singapore
         Veteran Chin singer Chaw Su Khin entertaining in Singapore for the first time
                   Chin singer Thawn Kham celebrating 64th CND in Singapore
           Celebrity & Singer Wyne Su Khaing Thein celebrating Chin National Day in Singapore
                Kachin singer L Lun Wa celebrate 64th Chin National Day in Singapore
                     Chin superstar Sung Tin Par celebrate 64th CND in Singapore
                                       64th CND host & presenter Tin Moe Lwin
                                    64th CND Closing prayer by Rev Esther Lam Ciin
                Zomi family dance troupe
                   Traditional dance troupe from Falam Christian Fellowship
        Traditional dance troupe from Mara Evengelical Church
                                        Mizo dance troupe
Chin Musicians: Thawn Kham, Desert Rose band (Seng Aung, Jinpi, Mungpi, Cung Aung)
  
 
                                                         Sung Tin Par and LCF ladies
      



Žádné komentáře:

Okomentovat